Praca w opiece to praca jak każda inna: zdarzają się w niej i te dobre, i te gorsze dni. Na pewno jednym z większych problemów opiekunki osoby starszej jest zmaganie się z agresją ze strony seniora. Jak sobie z tym radzić? Dzisiaj zdradzimy Wam kilkanaście sprawdzonych sposobów na złagodzenie nerwowego nastroju podopiecznego.
Trudne przypadki na zleceniu – agresja podopiecznego
Najczęstsze formy agresji u osób starszych to:
- agresja werbalna – wyzwiska, groźby, przykre komentarze, krzyczenie, celowe wprowadzanie w błąd,
- agresja fizyczna – popychanie, plucie, drapanie, rzucanie przedmiotami, szczypanie, bicie laską,
- agresja seksualna – próby dotykania, dwuznaczne propozycje, obnażanie się, masturbacja na oczach opiekuna,
- opór – unikanie przyjmowania leków, posiłków, celowe zanieczyszczanie pościeli i otoczenia, utrudnianie czynności higienicznych i jakichkolwiek innych.
Skąd agresja u seniora?
Złość, strach i opryskliwość to naturalne stany emocjonalne w starszym wieku. Często spowodowane są schorzeniami, takimi jak demencja czy choroba Alzheimera. Powstała agresja to wynik zmian w mózgu oraz poczucia zagubienia i lęku. Jej podłoże może być nawet nieświadome. Świadomie natomiast może wystąpić ze względu na złe samopoczucie, konieczność bycia zależnym od drugiego człowieka, frustrację, utratę małżonka czy długotrwały ból. Opiekunka seniora powinna wykazać się cierpliwością i zrozumieniem wobec podopiecznego, który tak naprawdę potrzebuje jej wsparcia. Pewnym zachowaniom ciężko jest zapobiec ale możemy zmniejszyć szanse ich występowania przez zastosowanie kilku sprawdzonych sposobów.
Jak poradzić sobie z nerwowymi stanami podopiecznego
Starajmy się złagodzić stan emocjonalny osoby starszej, która nie czuje się najlepiej. W tym celu warto być jednocześnie stanowczym, ale i cierpliwym oraz empatycznym. Opiekunka osoby starszej powinna wczuć się w sytuację podopiecznego i ją zrozumieć. Takie pogodzenie dwóch podejść i dodatkowy stres związany z tą sytuacją to doświadczenie trudne, ale jak najbardziej możliwe do opanowania.
- Nie zaczynajmy drażliwych tematów i nie zmuszajmy seniora (w miarę możliwości) do wykonywania niechcianych czynności.
- Usuńmy niepotrzebne bodźce (na przykład głośno grającą telewizję) i nielubiane przedmioty z zasięgu wzroku.
- Można spróbować też wyjść na chwilę z pokoju żeby senior sam się uspokoił i zapomniał o całej sytuacji. Próby podchodzenia i uspokajania na siłę mogą tylko pogorszyć reakcję.
- Należy być stanowczym i konkretnym w swoich komunikatach tak, aby zaznaczyć swoje granice i nie dopuścić do zdominowania opiekuna przez podopiecznego. Komunikujmy się krótko i spokojnie, ale odpowiednio głośno, zachowując wyprostowaną postawę ciała.
- Dobrym pomysłem będzie zachęcanie osoby starszej do kontaktu z rodziną i znajomymi. To zazwyczaj poprawia samopoczucie podopiecznego.
- Unikajmy okazywania swojego zniecierpliwienia i frustracji. To tylko zaogni sytuację.
- Osobę starszą możemy spróbować wyciszyć naturalnymi, ziołowymi preparatami uspokajającymi na bazie waleriany, melisy czy chmielu zwyczajnego. Oczywiście po konsultacji z lekarzem, ponieważ nie każdy senior może przyjmować np. syropy na bazie alkoholu.
- Kolejny sposób to próba zainteresowania podopiecznego czymś innym.
- Nie krytykujmy seniora, a wręcz starajmy się go dowartościować. W ten sposób opiekunka osoby starszej może złagodzić nieprzyjemne objawy zachowania podopiecznego.
- Obserwujmy i notujmy wybuchy złości oraz ich okoliczności. Może uda nam się znaleźć ich powody bądź konkretne determinanty, które je wyzwalają. Ta wiedza pozwoli unikać ich w przyszłości.
- Jeśli podopieczny jest leżący i nieświadomy, wtedy należy wyzwiska i niecenzuralne słowa traktować po prostu jako jeden z objawów choroby.
- Kiedy nic nie zadziała, ostatecznie możemy poradzić najbliższej rodzinie zdecydowanie się na konsultację u terapeuty, neurologa czy psychiatry. Niezbędna może okazać się terapia, specjalny ośrodek lub wsparcie farmakologiczne.
Pamiętajmy: zadbajmy o siebie i swoją równowagę psychiczną. Praca w opiece to nie jest lekki kawałek chleba. Postawmy zatem na wyciszenie, odpoczynek, ciekawie zorganizowany czas wolny i zdystansowanie się do sytuacji. Może zdarzyć się tak, że sami nabierzemy dystansu dopiero przy wsparciu psychologa bądź konsultanta z agencji zatrudniającej.
Podsumowanie
Wobec zachowań agresywnych należy stanowczo reagować od razu po ich pierwszym pojawieniu się. Bądźmy wyczuleni na każdy typ przemocy, ponieważ agresja słowna może być tak samo niszcząca, jak ta fizyczna. Często wymagane jest wsparcie rodziny bądź lekarza, nie wstydźmy się zatem prosić o pomoc. W ten sposób możemy uniknąć gorszego samopoczucia, spadku samooceny i wielu niepotrzebnych wątpliwości. Lepiej zacząć reagować odpowiednio wcześnie, niż skończyć z płaczem i pytaniami czy my w ogóle nadajemy się do tej pracy. Praca opiekunki w Niemczech to zadanie bardzo wymagające, jednak przynoszące wiele satysfakcji. Podejdźmy do podopiecznego ze zrozumieniem i empatią. Zazwyczaj agresja nie jest intencjonalna i występuje poza jego kontrolą. Warto o tym pamiętać i nie brać do siebie jego słów oraz negatywnych reakcji.
