Choroby układu krążeniowego są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie. A pośród nich miażdżyca, czyli schorzenie rozwijające się latami i dające widoczne objawy dopiero w wieku starszym.
Czym jest miażdżyca i jak możemy jej zapobiegać?
Arterioskleroza, czyli miażdżyca tętnic
O jej występowaniu decydować mogą między innymi uwarunkowania genetyczne, niezdrowy styl życia, a także wyżej wspomniany wiek. Ale czym w ogóle jest miażdżyca? Wywołuje ją gromadzenie się w tętnicach płytki miażdżycowej składającej się z tkanki łącznej, włókien kolagenu oraz lipidów – głównie cholesterolu. Zmiany postępują z biegiem lat zupełnie bezobjawowo. Z czasem blaszki miażdżycowej zbiera się coraz więcej przez co zostaje upośledzony swobodny przepływ krwi. Pęknięcie blaszki może doprowadzić do całkowitego zamknięcia tętnicy.
Niestety zmiany miażdżycowe prowadzić mogą do niedokrwienia narządów, udaru mózgu, niewydolności nerek lub zawału serca. Konsekwencje tej choroby są bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka. Dodatkowo warto wiedzieć, że miażdżyca częściej dotyka mężczyzn. Ponadto niejednokrotnie występuje razem z innymi schorzeniami takimi jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy otyłość. Podstawowym badaniem pozwalającym wykryć początki miażdżycy jest badanie cholesterolu we krwi, a najlepiej pełen lipidogram.
Przyczyny miażdżycy
- Brak aktywności fizycznej.
- Nieprawidłowa dieta (spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych i trans, małej ilości tłuszczów roślinnych, dużej ilości cukrów prostych).
- Palenie papierosów.
- Przewlekły stres.
- Uwarunkowania genetyczne.
- Wiek.
- Płeć.
- Choroby współistniejące.
Rodzaje miażdżycy
Miażdżyca ma wiele odmian, zależnie od tego który rejon ciała został “zaatakowany”. Rozróżniamy miażdżycę aorty (płytki odkładają się w aorcie – czyli największej tętnicy w ludzkim ciele – która odpowiedzialna jest za transportowanie krwi do wszystkich narządów), miażdżycę mózgu (naczynia doprowadzające krew do mózgu przestają działać prawidłowo), miażdżycę kończyn dolnych (stan zapalny występuje w naczyniach krwionośnych nóg) oraz miażdżycę tętnic wieńcowych (ma ona miejsce kiedy płytki odkładają się w naczyniach krwionośnych transportujących krew do serca).
Objawy zmian miażdżycowych
Jak zatem rozpoznać, że mamy do czynienia z miażdżycą? Lista poniższych objawów może pomóc opiekunce osoby starszej zauważyć pierwsze symptomy choroby.
- Miażdżyca tętnic wieńcowych: szybkie męczenie się, bóle w klatce piersiowej oraz duszności. Występują one na początku po wysiłku, a wraz z postępowaniem choroby również w stanie spoczynku. Ten typ miażdżycy może też objawiać się charakterystycznym bólem za mostkiem który promieniuje do szyi, żuchwy, nadbrzusza, lewego barku lub ramienia.
- Miażdżyca nóg: skurcze, mrowienie, drętwienie i obrzęki nóg, a także charakterystyczny ból łydek.
- Miażdżyca tętnic jamy brzusznej: bóle brzucha (zwłaszcza po posiłku) oraz stopniowy spadek masy ciała.
- Miażdżyca tętnic szyjnych: dezorientacja, przejściowe niedowłady, trudności z mówieniem, zawroty głowy.
- Miażdżyca tętnic nerkowych: niewydolność nerek i nadciśnienie.
- Miażdżyca mózgu: zmiany psychiczne, problemy z utrzymaniem równowagi i czuciem, problemy z widzeniem.
- Nierzadko występują też zmiany skórne w postaci żółtych zgrubień w okolicy powiek, pod piersiami lub w zgięciu łokcia. Poza tym zaobserwować można guzki na ścięgnach nadgarstków oraz ścięgnie Achillesa.
Leczenie miażdżycy
Leczenie zmian miażdżycowych to proces bardzo kompleksowy. Obejmować może farmakoterapię pod postacią leków, zmianę diety, rzucenie palenia oraz jak największy wzrost znaczenia aktywności fizycznej w życiu chorego. Lekarze zalecają także leczenie chorób współistniejących. Dopiero te wszystkie zmiany wprowadzone do codziennego życia dają rezultaty widoczne w wynikach badań. W niektórych przypadkach niezbędne będzie leczenie operacyjne które polega na poszerzaniu wewnątrznaczyniowym, usunięciu nagromadzonej blaszki miażdżycowej lub wszczepieniu by-passów.
Jak możemy pomóc choremu?
Opiekunka osoby starszej również, na swój sposób, może pomóc w leczeniu miażdżycy u seniora. Mamy na myśli oczywiście pamiętanie o podawaniu podopiecznemu odpowiednich leków, ale przede wszystkim pomoc w zmianie stylu życia i zachowaniu odpowiedniej wagi ciała.
Aktywizowanie podopiecznego do podejmowania aktywności ruchowej, zniechęcanie do sięgania po używki, pomoc w kontrolowaniu stresu czy zmiana diety na zdrową i lekką (bogatą w ryby, warzywa i owoce) z pewnością wpłynie pozytywnie na samopoczucie i stan fizyczny seniora. Te małe zmiany mogą szybko zaprocentować lepszym stanem zdrowia podopiecznego którym się opiekujemy.
Poza tym istotna jest edukacja i zwiększanie świadomości osób starszych na temat chorób których objawy można zniwelować bądź cofnąć za pomocą zmiany stylu życia.
Więcej o pracy opiekunki osoby starszej w Niemczech oraz o rozpoznaniu i pierwszej pomocy w przypadku zawału.
