Alkoholizm u seniora

Jedną z wielu chorób na które może cierpieć senior jest choroba alkoholowa. Jak rozpoznać, że podopieczny wymaga profesjonalnego leczenia? I w jaki sposób opiekunka osoby starszej może pomóc w takiej sytuacji? Tego dowiecie się z naszego dzisiejszego artykułu.

Alkoholizm czyli choroba alkoholowa

Alkoholizm, czyli uzależnienie od alkoholu, to jedna z najbardziej pustoszących chorób ciała i duszy. Osoby na nią cierpiące często nie chcą już pić, jednak czują wewnętrzny przymus, którego nie kontrolują. Schorzenie to ma różne stopnie zaawansowania. Przymus wypicia kilku piw lub lampki wina przed snem, codziennie, jest już bardzo alarmującym objawem. Z tym stanem wiąże się pojęcie “wysokofunkcjonującego alkoholika”, czyli osoby, która prowadzi normalne życie zawodowe i prywatne, a jednak jest osobą uzależnioną. To samo dotyczyć może seniorów, którzy nie muszą wstawać rano do pracy i pokazywać się innym osobom w tramwaju, w firmie czy na spotkaniach. Istnieje grupa osób która nie nadużywała alkoholu wcześniej i zaczyna robić to dopiero na emeryturze kiedy nie musi już wstawać rano i wypełniać różnych obowiązków zawodowych. 

Według amerykańskich badań przesiewowych alkoholizm stwierdza się u 2-5 proc. osób po 60. roku życia. [1] Mamy także polskie badania na ten temat. Według raportu dr K. Dąbrowskiej i dr Ł. Wieczorka w ciągu 12 miesięcy w grupie osób powyżej 60. roku życia wstyd z powodu spożywania alkoholu odczuwało 15 proc. badanych, natomiast konieczność ograniczenia jego spożywania zadeklarowało aż 17,5 proc. Niestety, alarmujący przymus picia już następnego dnia po ostatnim spożyciu dotyczył aż 7,5 proc. grupy badawczej. [2]

Alkoholizm a podeszły wiek

Osoby starsze, które wycofały się z życia zawodowego i rodzinnego (dzieci nie mieszkają już w domu, a partner odszedł lata temu), są szczególnie narażone na uzależnienia. Poczucie samotności, straty, bezczynności i towarzyszące podeszłemu wiekowi choroby mogą wspomagać potrzebę “zrelaksowania się”. Często w niezdrowy sposób jakim jest sięgnięcie po alkohol który przynosi szybki, lecz zgubny, efekt. 

Organizm osoby starszej radzi sobie z metabolizowaniem alkoholu dużo gorzej niż u osoby młodszej. Substancja ta sieje spustoszenie w całym ciele i zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na wiele chorób, w tym na nadciśnienie, cukrzycę, zaburzenia pamięci, osteoporozę i udar mózgu. 

Leczenie alkoholizmu

Profesjonalne leczenie alkoholizmu odbywa się w ośrodkach odwykowych bądź też poprzez udział w grupach wsparcia, na przykład na spotkaniach AA (Anonimowi Alkoholicy). Ponadto istnieje możliwość leczenia farmakologicznego które często łączy się z terapią u psychoterapeuty. 

Jak może pomóc opiekunka osoby starszej?

My, jako opiekun osoby starszej, możemy seniora obserwować i zauważyć, że zaczyna on pić więcej alkoholu niż zazwyczaj. Poza tym zaniedbuje na jego rzecz obowiązki i pasje. Możemy także zwrócić uwagę na zachowanie podopiecznego na imprezach rodzinnych, na przykład gdy jest nadmiernie pobudzony lub zniecierpliwiony przed wypiciem kieliszka. Nasz niepokój powinna wzbudzić też sytuacja gdy senior nie pamięta swoich zachowań i słów wypowiedzianych pod wpływem. 

W sytuacji gdy wiemy, że podopieczny cierpi na chorobę alkoholową – unikanie alkoholu jest naprawdę konieczne. Alkoholik nie powinien przebywać w miejscach, gdzie ma do niego dostęp, a nawet w towarzystwie osób, z którymi wcześniej go spożywał. Usuńmy więc z domu wszystkie trunki zawierające alkohol, włączając w to czekoladki z nadzieniem zawierającym procenty. W ten sposób ułatwimy osobie starszej trwanie w trzeźwości. 

Jeśli jednak senior nadal spożywa alkohol, w mniejszym lub większym stopniu, nie pozostawajmy obojętni. Przypominajmy, że nie jest to zdrowe oraz może mieć tragiczne konsekwencje. Na przykład na skutek interakcjach zachodzących z przyjmowanymi lekami. Uszkodzenie wątroby czy senność to jedne z lżejszych skutków ubocznych. Mieszanka niektórych leków z alkoholem może skończyć się nawet śmiercią!

Alkoholizm u osób starszych – reaguj

Starajmy się też być w kontakcie z rodziną podopiecznego i wspierać osobę starszą mentalnie. Bądźmy empatyczne ale nie traktujmy seniora ulgowo. Jeśli zrobi bądź powie coś przykrego pod wpływem alkoholu – nie tłumaczmy go i nie przepraszajmy innych w jego imieniu. Tylko widząc negatywne konsekwencje swoich czynów osoba starsza utwierdzi się w przekonaniu, że nadmierne picie to problem i może zmotywować się do leczenia bądź ograniczenia alkoholu. Taka decyzja najlepiej żeby została podjęta dobrowolnie. Wtedy ma największą szansę na sukces. Poza tym absolutnie nie unośmy głosu i podopiecznego nie zawstydzajmy. Emocje wywołane przez takie zachowania tylko wzmocnią poczucie niepokoju i wstydu, a to zwiększy ochotę chorego na spożycie alkoholu.

Co jeszcze możesz zrobić? Aktywizuj seniora fizycznie (spacery, gimnastyka) jak i umysłowo (gry, książki, krzyżówki) tak, aby miał jak najmniej czasu na myślenie o uzależnieniu i znalazł nowe sposoby na przyjemne spędzanie wolnego czasu. Świetlice, specjalne kursy przeznaczone dla osób starszych, rozmowy z wnukami czy wolontariat mogą pomóc znaleźć w życiu podopiecznego nowy sens.

 

Dowiedz się więcej o pracy opiekunki osoby starszej oraz o wizycie podopiecznego u lekarza w Niemczech. 

 

Źródła:

[1] https://www.czytelniamedyczna.pl/3754,problemy-zwizane-z-piciem-alkoholu-przez-osoby-starsze.html

[2] https://zdrowie.pap.pl/senior/uzaleznienie-seniorow-cichy-grozny-problem