Jak zadbać o komfort seniora podczas upałów?

Lato w Niemczech potrafi zaskoczyć wysokimi temperaturami, które nierzadko przekraczają 30°C. Choć dla wielu osób są one okazją do relaksu, w przypadku seniorów mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Jako opiekun osoby starszej, zwłaszcza pracujący za granicą, masz ogromny wpływ na jej komfort i bezpieczeństwo w tym okresie. Jak zadbać o komfort seniora latem? W poniższym artykule wyjaśniamy, dlaczego upały są tak niebezpieczne dla seniorów. Dowiesz się też jak rozpoznać objawy przegrzania i jak im zapobiegać oraz w jaki sposób dbać o odpowiednie warunki zarówno w domu, jak i poza nim. 

Upały – konsekwencje i pierwsza pomoc osobie starszej 

Wraz z wiekiem maleje zdolność adaptacji do skrajnych temperatur, a dodatkowo u seniorów zaburzone są naturalne mechanizmy termoregulacji. Osoby starsze rzadziej odczuwają pragnienie, a ich skóra nie oddaje ciepła wystarczająco skutecznie. Ponadto wielu seniorów cierpi na choroby przewlekłe, takie jak nadciśnienie, choroby serca czy cukrzyca, które potęgują skutki wysokich temperatur. 

Do szczególnie niebezpiecznych konsekwencji upałów należą: 

• odwodnienie – prowadzi do osłabienia, zawrotów głowy, spadku ciśnienia; 

• udar cieplny – jest to stan zagrażający życiu i wymagający natychmiastowej interwencji medycznej; 

• zaburzenia rytmu serca; 

• omdlenia i upadki – bardzo niebezpieczne zwłaszcza u osób z ograniczoną mobilnością. 

Warto zatem obserwować podopiecznego, gdyż jego zdrowie może nagle się pogorszyć. Objawy przegrzania często pojawiają się w jednej chwili. Senior w jednej minucie wygląda na zrelaksowanego i wypoczętego, a w następnej słabnie lub nawet mdleje. Jako opiekunka musisz być czujna, by nie przeoczyć żadnego sygnału nadchodzącego przegrzania. Jest to trudne, zwłaszcza u osób starszych, których reakcje mogą być niejednoznaczne. 

Objawy przegrzania u seniora 

Pamiętaj – rozpoznanie objawów przegrzania i szybka reakcja może uratować życie. Oto najczęstsze jego symptomy: 

• silne pocenie się, a następnie jego nagłe ustanie (oznaka wyczerpania cieplnego); 

• przyspieszony puls i oddech; 

• zawroty głowy, nudności, dezorientacja; 

• skóra gorąca, czerwona, sucha lub wilgotna; 

• utrata przytomności. 

Szczególną uwagę należy zwrócić na osoby z demencją. Ich objawy mogą być jeszcze trudniejsze do uchwycenia: senior może być drażliwy, zdezorientowany albo mówić w sposób nieskładny. 

Co należy wtedy zrobić? Po pierwsze, przenieś seniora w chłodne, zacienione miejsce. Połóż go na plecach i unieś mu lekko nogi. Zastosuj chłodne okłady na kark, czoło, pachy; możesz wachlować podopiecznego, ale nie polewaj go zimną wodą – może to spowodować szok termiczny. Jeśli senior jest przytomny i może samodzielnie pić, podaj mu chłodną wodę. Jeżeli nie nastąpiła poprawa, a podopieczny czuje się wręcz gorzej: ma problemy z oddychaniem, nie reaguje na bodźce lub stracił przytomność – natychmiast wezwij pogotowie. 

Jak chronić osobę starszą przed upałem? 

Wysokie temperatury, często tak przez nas wyczekiwane, mogą być niebezpieczne dla seniora. Jako opiekunka powinnaś kompleksowo zadbać o komfort seniora latem– zwłaszcza latem. Jak to zrobić? 

• Dbaj, by podopieczny odpowiednio się nawadniał. Seniorzy często nie czują pragnienia – trzeba im zatem o tym przypominać. Dopilnuj, żeby szklanka z wodą zawsze stała w zasięgu ręki. Jeśli osoba starsza potrzebuje pomocy, podawaj jej wodę małymi łykami co 30-60 minut. Warto też wzbogacić dietę o owoce i warzywa bogate w wodę: arbuzy, melony, winogrona, ogórki, pomidory. Podczas upałów lepiej unikać napojów zawierających kofeinę i cukier. Jeżeli jest taka potrzeba, można podawać elektrolity, ale po konsultacji z lekarzem. 
• Postaw na dietę lekkostrawną. Ciężkie, tłuste potrawy zostaw na jesień i zimę, a teraz przyrządzaj seniorowi sałatki warzywne, chłodniki, gotowane warzywa i lekkie mięsa. Na deser doskonały będzie jogurt naturalny lub kefir. 
• W godzinach 11:00–17:00 unikajcie wychodzenia z domu. Spacerujcie rano albo wieczorem, trzymajcie się zacienionych alejek. Zadbaj, aby senior miał nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne, a przed wyjściem posmarował się kremem z filtrem. 
• Proponuj podopiecznemu lekkie, przewiewne ubrania z naturalnych tkanin, takich jak bawełna czy len. Powinny mieć jasne kolory odbijające światło. 

Dom – bezpieczny azyl osoby starszej na upały 

Dom podopiecznego powinien być chłodnym schronieniem. Uzyskasz je, zabezpieczając pomieszczenia przed słońcem. W godzinach 9:00–17:00 zasłoń okna roletami lub żaluzjami. Możesz zaproponować rodzinie zakup zasłon termicznych lub folii przeciwsłonecznych. Okna otwieraj rano lub wieczorem, po zachodzie słońca. Dobrym pomysłem jest klimatyzacja, ale wbrew pozorom nie powinna być zbyt mocna. Duża różnica temperatur może skutkować przeziębieniami. Staraj się utrzymywać w domu temperaturę ok. 24–25°C. Wiatraki niech będą skierowane w bok, nie bezpośrednio na seniora. Możesz zawiesić w oknach mokre ręczniki, które dodatkowo schłodzą powietrze. 

Sypialnię podopiecznego zawsze wietrz przed snem. Odpowiednio przygotuj też łóżko. Latem sprawdzi się komplet pościeli z satyny bawełnianej, która jest lekka i chłodna w dotyku. Gotowanie przenieś na wieczór – włączony piekarnik i kuchenka dodatkowo ogrzewają powietrze w domu. Zadbaj też o leki: upewnij się, że znajdują się w chłodnym miejscu i że obecna temperatura im nie zaszkodzi. 

Wysokie temperatury a komfort seniora latem – podsumowanie 

Opiekunka pracująca w Niemczech często mieszka razem z seniorem. To sprawia, że staje się nie tylko towarzyszem codzienności, ale i osobą odpowiedzialną za zdrowie podopiecznego. Dlatego opiekując się seniorem podczas upałów, pamiętaj o kilku kwestiach: 

• na bieżąco informuj rodzinę osoby starszej o jej stanie zdrowia i podejmowanych działaniach; 

• obserwuj zmiany w zachowaniu seniora. Senność, rozdrażnienie lub apatia mogą być objawami odwodnienia; 

• dopasuj plan dnia do temperatury. Poranne rytuały, aktywność i posiłki organizuj przed południem; 

• kontroluj przyjmowanie leków przez podopiecznego, a w razie potrzeby skontaktuj się z lekarzem. Niektóre leki, jak chociażby moczopędne, mogą zwiększać ryzyko przegrzania. 

Lato wcale nie musi oznaczać zagrożenia dla seniora. Wystarczy, że podczas upałów oboje zastosujecie się do kilku podstawowych zasad. Twoja rola jako opiekunki w Niemczech jest tutaj kluczowa. To Ty jesteś najbliżej seniora i masz największy wpływ na jego bezpieczeństwo oraz dobre samopoczucie. Pamiętaj, że czujność, troska i odpowiednie przygotowanie domu, a także planu dnia, mogą zdziałać więcej, niż najdroższa klimatyzacja. Zadbaj o swojego podopiecznego, a lato stanie się dla niego – i dla Ciebie – czasem spokojnym, bezpiecznym i pełnym pozytywnych wspomnień. 

 

Źródła: 

[1] https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/595/original/44-53.pdf 

[2] https://www.gov.pl/web/rodzina/upaly-niebezpieczne-dla-seniorow