Opieka nad osobą niepełnosprawną ruchowo to praca na pełen etat. Obejmuje ona różne czynności, od przemieszczania, mycia, przebierania, po karmienie i wspólne wykonywanie ćwiczeń rehabilitacyjnych. Opiekunka osoby starszej pomaga seniorowi pokonywać bariery architektoniczne i psychiczne tak, aby umożliwić normalne funkcjonowanie. Dowiedz się, jak profesjonalnie i bezpiecznie opiekować się podopiecznym.
Typy niepełnosprawności ruchowej
Niepełnosprawność ruchowa to stan obniżonych możliwości motorycznych ciała. Sytuacja ta najczęściej związana jest z uszkodzeniem kończyn przez wypadek, chorobę czy zmiany w okresie płodowym. Wiąże się z brakiem kończyn lub ich części, z uszkodzeniem mięśni, stawów lub układu nerwowego, niepoprawnym uformowaniem szkieletu czy z chorobami takimi jak osteoporoza. Praca opiekunki polega na pomocy w realizacji podstawowych potrzeb podopiecznego. To zadanie wymaga dużo uwagi, ostrożności, a w wielu przypadkach użycia profesjonalnego sprzętu, który zapewni seniorowi samodzielność i możliwość rehabilitacji.
Opieka nad osobami starszymi – akcesoria
Istnieje wiele metod przywracania pełnej bądź częściowej sprawności . Należą do nich m. in. wózki inwalidzkie, laski, balkoniki, kule, protezy i ortezy, leczenie chirurgiczne (np. wszczepianie sztucznych stawów) czy leczenie farmakologiczne (np. przy chorobie reumatycznej). Poza tym stosuje się różnego rodzaju podnośniki, maty antypoślizgowe i poślizgowe (ułatwiające zmianę pozycji w łóżku) i specjalistyczne pasy do podnoszenia i przenoszenia. Do przydatnych akcesoriów należą również: dysk obrotowy służący do przesadzania z łóżka na wózek, dodatkowe uchwyty i poręcze, taboret prysznicowy i kompaktowa rampa pomagająca pokonywać progi wózkiem inwalidzkim. Dzięki tym ułatwieniom opieka nad osobami starszymi staje się dużo łatwiejsza i ogranicza do minimum zagrożenia związane z codziennymi aktywnościami.
Zasady prawidłowego przenoszenia chorych
Pierwsza i najważniejsza zasada to bezpieczeństwo. Praca opiekunki wymaga poczucia odpowiedzialności nie tylko za innych, ale również za siebie. Warto pamiętać o swoim kręgosłupie i rozpoczynać transfer przy ugiętych kolanach i prostych plecach. Dodatkowe rozstawienie stóp zagwarantuje rozłożenie ciężaru i zmniejszy odczuwane obciążenie. Należy również unikać gwałtownych ruchów i nadmiernego przechylania się. Drugą opcją jest użycie specjalistycznego sprzętu, który pozwala na przenoszenie bez użycia siły, ale oczywiście nie wszyscy posiadają taką możliwość. Warto pamiętać o tym, aby przenoszenie odbywało się szybko i sprawnie, a jednocześnie delikatnie, gdyż niektóre miejsca w ciele mogą być bolesne. Im więcej szkoleń i kursów przejdzie opiekunka osoby starszej, tym lepiej. Ważne, aby na bieżąco się kształciła, na przykład w tematach zdrowotnych czy nowinek w świecie sprzętów wspomagających jej pracę.
Higiena niepełnosprawnej osoby starszej
Zdarza się, że podopieczny jest bardziej samodzielny i wymaga od opiekunki osoby starszej jedynie asekuracji lub przeniesienia z wózka na sedes. Można tu zastosować krzesło sedesowe instalowane na wózku inwalidzkim. Jeśli poziom niepełnosprawności jest większy, sprawdzi się basen przynoszony do łóżka lub pampersy dla dorosłych. A jak bezpiecznie wykąpać seniora? Najlepiej pod prysznicem, na specjalnym taborecie. Unikamy w ten sposób poślizgnięcia się, do którego opiekunka osoby starszej nie może dopuścić. Podopiecznego leżącego natomiast trzeba umyć we własnym łóżku.Myjemy go przy pomocy bezzapachowych środków myjących oraz wilgotnych myjek. Opieka nad osobami starszymi polega również na zapobieganiu odleżynom, które wbrew pozorom nie są rzadkim zjawiskiem u osób leżących. Wystarczy często zmieniać pozycję seniora. Pomóc może także delikatny masaż narażonych miejsc.
Jak opiekować się osobą z niepełnosprawnością ruchową
Dla niepełnosprawnego seniora ważne jest, żeby zachować jak najwięcej samodzielności i poczucia niezależności. Opiekunka osoby starszej powinna więc szanować jej granice oraz odpowiadać na aktualne potrzeby. Pamiętajmy, że aktywność, nawet najmniejsza, może wspomóc proces rehabilitacji osoby starszej. Dobrym pomysłem będzie zasugerowanie kupna przedmiotów ułatwiających codzienne życie, na przykład specjalnie wyprofilowanych sztućców czy szkła powiększającego do czytania. Warto uzbroić się w cierpliwość i mieć na uwadze fakt, że wiele rzeczy może potrwać dłużej. Efektem będzie za to ogromne zadowolenie seniora, a to bardzo dobrze wpłynie na jego samopoczucie psychiczne i fizyczne. Dobrze wykonana praca opiekunki to wsparcie podopiecznego, a nie wyręczanie go.
Opieka nad osobami starszymi nie musi wiązać się z dużymi niedogodnościami. Przy dobrym zaplanowaniu wspólnego czasu, przemyślanym działaniu, a także użyciu odpowiedniego sprzętu – praca opiekunki może przynieść wiele radości.
Wsparcie psychologiczne niepełnosprawnego seniora
Praca opiekunki to nie tylko codzienne obowiązki, ale również towarzyszenie podopiecznemu. Dobra opiekunka osoby starszej jest więc cierpliwa, empatyczna i pogodna. Równie istotna jest partnerska komunikacja. Opiekun powinien informować podopiecznego, że zamierza go na przykład podnieść albo przenieść na łóżko. To może ułatwić współpracę, gdyż podopieczny będzie czuł się bezpieczniej, wyrażając zgodę na podjęte czynności.
Poza tym staramy się urozmaicać czas wolny seniora. Opieka nad osobami starszymi to przede wszystkim rozmowa: o codziennych sprawach, o przeszłości i życiu. Sprawdzi się też czytanie książek, propozycja telefonu do bliskiej osoby, obejrzenie filmu czy posiedzenie na świeżym powietrzu. Unikamy w ten sposób również monotonii i bezczynności, która często prowadzi do obniżenia nastroju, a nawet do stanów depresyjnych. Zachęcając seniora do małych aktywności, zapobiegamy pogorszeniu stanu jego zdrowia, a nawet możemy go poprawić. Praca opiekunki jest więc zawodem wymagającym i odpowiedzialnym, ale daje również wiele satysfakcji i radości.
