Dieta dla osoby ze stomią

Niedawno pisaliśmy o tym, jak opiekować się seniorem ze stomią. Dzisiaj dowiemy się co taki podopieczny powinien jeść i jak odpowiednio skomponować jego dietę. Na co uważać, jakie produkty są dla takiej osoby szczególnie polecane, a czego zdecydowanie powinna ona unikać?  

Rodzaj stomii a dieta seniora 

Stomia to chirurgicznie utworzone połączenie między skórą a jelitem cienkim, jelitem grubym lub moczowodem. Precyzyjniej mówiąc – jest to otwór w dolnej części brzucha który łączy się workiem stomijnym do którego wpada treść jelitowa. To rozwiązanie stosuje się kiedy wydalanie moczu lub kału jest z różnych powodów drogą naturalną niemożliwe. 

Sposób żywienia osoby starszej bezpośrednio po operacji zależny jest od umiejscowienia stomii. Jak wspomniano wyżej – może ono być na jelicie cienkim (ileostomia), jelicie grubym (kolostomia) lub wspierać odpływ moczu (urostomia). 

Przy usunięciu części jelita grubego stolec wydalany jest 1- 2 razy dziennie i posiada normalną konsystencję. [1] Również poziom odczuwanego dyskomfortu jest dużo mniejszy niż w przypadku usunięcia całej okrężnicy i odbytu (ileostomii). Ileostomia skutkuje utratą możliwości wchłaniania wody i elektrolitów przez jelito grube. Stolec jest papkowaty lub półpłynny, wydalany jest przez cały czas, występują też podrażnienia skóry wokół stomii. W tym przypadku lekarze zalecają suplementację określonych witamin, żelaza, magnezu i cynku. [2] 

Dieta dla osoby ze stomią – po operacji 

Bezpośrednio po operacji zaleca się przestrzeganie diety płynnej i kleikowej. Pokarmy stałe wprowadza się stopniowo. Dieta powinna być oczywiście lekkostrawna, czyli unikamy pokarmów tłustych i produktów ciężkostrawnych. Nie chodzi tylko o trudności związane z trawieniem, ale także o problemy związane z wchłanianiem substancji odżywczych. 

Następnie dietę rozszerzamy i powoli dodajemy do niej kolejne produkty. Obserwujemy przy tym reakcje organizmu i samopoczucie seniora. Nadal staramy się nie podawać podopiecznemu dań tłustych, cukrów prostych oraz błonnika w postaci surowej. Jeśli któryś z produktów seniorowi zaszkodzi (nudności, ból brzucha, biegunka) – należy obserwować przyszłe reakcje właśnie na ten składnik diety. W przypadku, gdy sytuacja się powtórzy, możemy zastąpić go czymś innym. 

Kolejnym krokiem jest dodanie do diety większej ilości błonnika i dalsza obserwacja zdrowia seniora. Przechodzimy z na przykład warzyw gotowanych i przecierów na rozdrobnione warzywa surowe.  

Uniwersalne zasady diety dla każdego typu stomii 

Niektóre zalecenia są uniwersalne i przeznaczone dla każdego typu stomii. Podstawę stanowi spożywanie zdrowych i urozmaiconych posiłków (bogatych m.in. w witaminy) oraz ich regularność (3-5 posiłków w ciągu dnia). Poza tym unikamy potraw tłustych i smażonych, a zamiast tego stawiamy na dania gotowane, duszone lub pieczone w folii. 

Porady dietetyczne dla seniora ze stomią 

Czas na kilka rad na temat tego, jakie produkty będą dla osoby starszej żyjącej ze stomią korzystne, a które tylko wzmogą wytwarzanie gazów. 

Produkty zapobiegające wzdęciom to na przykład kiszonki, ryż, dynia, banany, jagody, winogrona, borówki, kefir, jogurt, maślanka czy napary z kopru, mięty oraz rumianku. [3] Natomiast produkty niwelujące nieprzyjemny zapach gazów to na przykład zielona sałata, żurawina, kefir, jogurt oraz natka pietruszki. [4] 

Z kolei produkty które mogą, ale nie muszą, wzmagać tworzenie gazów i wzdęć to suszone śliwki, por, cebula, kapusta, fasola, groch, brokuły, kalafior, brukselka, grzyby, słodycze, ostre przyprawy, alkohol i napoje gazowane. [5] 

Nie tylko dieta 

Jeśli nie udaje się pokryć zapotrzebowania kalorycznego lub zapotrzebowania na składniki odżywcze zwykłą dietą – istnieje możliwość użycia specjalnych preparatów odżywczych. Taki pomysł należy oczywiście skonsultować z lekarzem.

O czym jeszcze warto pamiętać? Oprócz odpowiedniej diety duży wpływ na zdrowie seniora ma też poziom nawodnienia organizmu. Podopieczny powinien wypijać około 2 litrów płynów dziennie, a w przypadku biegunki nawet więcej, aby uniknąć odwodnienia. 

Poza tym właśnie w przypadku dłużej trwających biegunek i innych, niepokojących objawów, warto skonsultować się z lekarzem. 

 

Podsumowanie

Podsumowując, dietę dla seniora opiekunka osoby starszej powinna komponować mając na uwadze głównie rodzaj stomii. Zwiększy to komfort życia podopiecznego, pozwoli uniknąć komplikacji w postaci biegunek czy bólu oraz może pomóc zapobiec niedoborom różnych substancji. 

Stomia nie jest wyrokiem i często nie łączy się ze szczególnie dużymi ograniczeniami pokarmowymi. Poleca się żeby senior sam obserwował swoje ciało i jego reakcje – on najlepiej wie, co mu szkodzi i po czym czuje się gorzej. Tak więc dobra komunikacja z podopiecznym to podstawa. Oprócz tego my same możemy obserwować reakcje chorego i zadbać o jego komfort już przy planowaniu posiłków. 

Przeczytaj więcej o pracy opiekunki osoby starszej w Niemczech oraz o tym jak opiekować się osobą ze stomią.

 

Źródła:

[1] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/164879,dieta-u-osob-ze-stomia-zalecenia-ogolne

[2] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/164879,dieta-u-osob-ze-stomia-zalecenia-ogolne

[3] https://colonc.pl/artykul/dieta-przy-wzdeciach-co-jesc-aby-ograniczyc-gazy/#co-jesc-zeby-nie-miec-wzdec-%e2%80%93-dieta-na-wzdety-brzuch-i-zaparcia

[4] https://www.medonet.pl/magazyny/diety-w-chorobach,zywienie-w-zapobieganiu-wzdeciom-i-gazom-jelitowym,artykul,1586859.html

[5] https://www.medonet.pl/magazyny/diety-w-chorobach,zywienie-w-zapobieganiu-wzdeciom-i-gazom-jelitowym,artykul,1586859.html

[6] https://www.doz.pl/czytelnia/a15655-Dieta_przy_stomii_porady_i_wskazowki_dietetyczne_przy_ileostomii_oraz_kolostomii