Wśród najtrudniejszych schorzeń, z którymi przychodzi się mierzyć seniorom i ich opiekunom, prym wiodą choroby neurodegeneracyjne. Mowa tu na przykład o chorobie Alzheimera, której objawem jest otępienie starcze, inaczej demencja. Otępienie może towarzyszyć wielu jednostkom chorobowym – dlatego dziś zajmiemy się właśnie nim. Sprawdzimy, jak opiekować się podopiecznym z Alzheimerem, otępieniem naczyniowym czy chorobą Parkinsona. Senior z otępieniem to nie lada wyzwanie. Dzięki naszym poradom ułatwisz życie zarówno sobie, jak i seniorowi. Zapraszamy!
Wyzwania stojące przed opiekunką osoby starszej
Opieka nad seniorem z objawami otępienia starczego to trudne zadanie. Na opiekunkę czeka wiele trudnych wyzwań, wyczerpujących i fizycznie, i psychicznie. Dlatego jeśli decydujesz się na wyjazd do opieki nad osobą z demencją, warto, byś była tego świadoma. Może się bowiem okazać, że będziesz potrzebowała dodatkowego wsparcia, by móc jak najlepiej zajmować się swoim podopiecznym i jednocześnie dbać o siebie. Codzienność z seniorem cierpiącym na otępienie nie jest prosta. Wiele objawów może utrudniać wykonywanie zwykłych czynności. Są to na przykład:
- zaburzenia pamięci, zwłaszcza jeśli chodzi o bieżące sprawy i niedawne wydarzenia,
- problemy z wykonywaniem prostych, codziennych czynności,
- trudności w orientacji czasoprzestrzennej: senior z otępieniem może gubić się w znanych sobie miejscach,
- zaburzenia mowy, trudności w wysławianiu się i nadążaniu za tokiem rozmowy,
- zmiany nastroju: nieuzasadnione napady złości i agresji, nagła apatia, lęki.
Powyższe objawy znacząco utrudniają życie chorego seniora. Stopniowo zabierają mu też niezależność, co powoduje frustrację. Osoba starsza, która do tej pory dobrze radziła sobie sama, nagle potrzebuje pomocy przy tak prozaicznych czynnościach, jak ubieranie, higiena osobista czy jedzenie. Na dodatek nasilają się problemy z pamięcią i orientacją, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji – jak włączenie gazu i pójście na spacer.
Opiekunka, która zajmuje się seniorem z otępieniem, ma więc przed sobą trudne zadanie. Opieka nad taką osobą wiąże się z dużym poczuciem odpowiedzialności, długotrwałym stresem i emocjonalnym obciążeniem. A to w dłuższej perspektywie czasowej może prowadzić do wypalenia zawodowego lub depresji. W ferworze obowiązków nie zapominaj więc o sobie. Kilka lub kilkanaście minut dziennie na wyciszenie bądź medytację pozwoli Ci poukładać myśli i przełoży się na lepszą jakość opieki. Nie bój się też szukać profesjonalnej pomocy, jeśli tylko czujesz taką potrzebę. Troska o własne zdrowie psychiczne to nie luksus, ale istotny element opieki nad osobą z otępieniem.
Jak opiekować się seniorem z otępieniem?
Opieka nad osobą z demencją wymaga przede wszystkim dużej dozy cierpliwości i empatii. To jednak nie wystarczy. Konieczne będzie opracowanie kilku praktycznych strategii, które sprawią, że codzienność z podopiecznym będzie łatwiejsza. Od czego zatem zacząć?
- Stwórz jeden, ramowy plan dnia – osoby starsze lubią przewidywalność. Jeśli senior będzie wiedział, co wydarzy się w najbliższym czasie, poczuje się bezpiecznie. Oczywiście zostaw sobie „margines” na nieprzewidziane sytuacje, ale staraj się nie zmieniać planów całkowicie.
- Pielęgnuj niezależność seniora – jeśli nie ma problemów na przykład z myciem zębów, zachęcaj go do tego, ale zaproponuj, że pomożesz mu z myciem głowy.
- Mów do podopiecznego spokojnie, powoli, prostymi zdaniami; utrzymuj przy tym kontakt wzrokowy.
- Angażuj seniora w aktywność fizyczną i umysłową – wspólne spacery, lekkie ćwiczenia gimnastyczne, układanie puzzli, oglądanie zdjęć czy czytanie będą doskonałym sposobem na spędzenie czasu. Oprócz tego spowolnią rozwój otępienia.
- Wspieraj osobę starszą w codziennych czynnościach – nie wyręczaj, ale bądź obok i asystuj w razie potrzeby przy higienie, ubieraniu i jedzeniu. Bądź przy tym taktowna i traktuj podopiecznego z szacunkiem.
Bardzo ważnym aspektem opieki nad seniorem z otępieniem jest zapewnienie mu bezpiecznego otoczenia. Z przestrzeni, w jakiej przebywa podopieczny, należy usunąć potencjalne zagrożenia. Dotyczy to na przykład dywaników, na których można się poślizgnąć, czy rzeczy, o które można się potknąć. Porozmawiaj też z rodziną seniora o instalacji poręczy i uchwytów, zwłaszcza w łazience i na korytarzach, a także o zabezpieczeniu schodów. Zadbaj o to, by w pomieszczeniach użytkowanych przez osobę starszą znalazło się odpowiednie oświetlenie. Ułatwi jej to orientację, zwłaszcza w nocy. A jeśli już mowa o orientacji – wykorzystaj zwykłe kartki papieru, aby oznaczyć szafki w kuchni lub pokoju podopiecznego. Dzięki temu będzie mógł zapamiętać, co gdzie jest i zachować pewną dozę samodzielności.
Dobrym pomysłem jest też instalacja systemu monitorującego lub alarmu. Osoby z otępieniem mogą nieświadomie narażać się na niebezpieczeństwo, na przykład niepostrzeżenie wychodząc z domu w nocy. Warto więc porozmawiać na ten temat z rodziną podopiecznego i postarać się zapewnić mu jak najbezpieczniejszą przestrzeń do życia.
Praca w opiece nad seniorem z demencją
Opieka nad podopiecznym z otępieniem starczym to zadanie, które mimo swojej trudności cieszy się rosnącą popularnością. Dla opiekunek z Polski zatrudnienie w Niemczech jest sposobem na stabilną, dobrze płatną pracę, dzięki której mogą wykorzystywać swoje umiejętności. Od kandydatów wymaga się bowiem głównie znajomości języka niemieckiego, empatii, cierpliwości oraz znajomości podstawowych zagadnień z zakresu opieki. W zakres obowiązków wchodzi codzienne zajmowanie się podopiecznym, organizowanie mu czasu wolnego oraz prowadzenie gospodarstwa domowego. Sztela trwa zazwyczaj 2-3 miesiące, ale jej ostateczna długość zależy od potrzeb seniora i oczekiwań opiekunki.
Szukając ogłoszeń o pracę w opiece w Niemczech, warto skupić się na legalnych agencjach. Firmy takie, jak Perfekton, oferują zgodne z prawem zatrudnienie na jasnych warunkach, z pełnym ubezpieczeniem i pisemną umową. Masz więc pewność, że wszystko odbywa się w świetle prawa, co daje Ci poczucie bezpieczeństwa. A to bardzo ważne, zwłaszcza w pracy z chorym na demencję seniorem. Zajęcie to wymaga bowiem nie tylko praktycznych umiejętności, ale też pewnych cech charakteru i odporności psychicznej. Opiekunka osoby z otępieniem musi być przygotowana na trudności, takie jak zaburzenia zachowania, problemy z komunikacją czy trudności w orientacji czasoprzestrzennej. Z drugiej strony praca w opiece nad seniorem z demencją potrafi przynieść niemałą satysfakcję i poczucie, że robisz po prostu coś dobrego.
Źródła:
[1] Iwona Kłoszewska Rola opiekuna chorych z otępieniem – https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/viewFile/20123/15826
[2] Opieka nad chorym na Alzheimera. Poradnik dla opiekuna, opracowany przy współpracy Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera z Narodowym Funduszem Zdrowia w ramach Forum Organizacji Pacjentów – https://www.nfz.gov.pl/gfx/nfz/userfiles/_public/dla_pacjenta/fop/opieka_nad_chorym_na_alzheimera.pdf