Etyka zawodowa opiekunki w Niemczech

W pracy tak specyficznej, jak opieka nad osobami starszymi, etyka zawodowa jest szczególnie ważna. Opiera się ona przede wszystkim na szacunku dla podopiecznego, empatii, cierpliwości i poszanowania prywatności seniora. Dzięki odpowiedniemu podejściu opiekunka może zyskać pełne zaufanie osoby starszej, co jest szczególnie ważne w codziennej pracy. Czy jednak można mówić o czymś takim, jak kodeks etyczny opiekunki? Dziś przyjrzymy się temu zagadnieniu i sprawdzimy, jakich zasad powinien przestrzegać pracownik opieki w Niemczech.  

Kodeks opiekunki, czyli podstawowe zasady etyczne 

Mówiąc o etyce zawodowej opiekuna seniora, możemy wyróżnić kilka głównych zasad. Są one niezbędne, by proces opieki przebiegał prawidłowo, a jednocześnie w sposób godny i profesjonalny. Oto one: 

• Szacunek do autonomii seniora – opiekunka nie powinna narzucać podopiecznemu własnego zdania, ale szanować jego punkt widzenia. Jeżeli decyzja, którą chce podjąć senior, może mu w jakiś sposób zagrażać, należy po prostu z nim porozmawiać. Osoba starsza powinna w każdej sytuacji czuć, że jej zdanie i wybory są szanowane. 

• Zachowanie poufności – jako opiekunka masz dostęp do wielu informacji na temat seniora i jego rodziny. Wiele z nich to tematy delikatne, jak chociażby choroba podopiecznego i jego historia leczenia. Etyka zawodowa wymaga, byś traktowała te informacje jako poufne i nie opowiadała o nich osobom trzecim – chyba, że senior albo jego rodzina wyrażą na to zgodę. 

• Działanie w najlepszym interesie podopiecznego – chodzi o to, by nie narażać seniora na szkody fizyczne lub emocjonalne. Opiekunka powinna dbać o jego bezpieczeństwo przy codziennych czynnościach i unikać oczywistych zagrożeń. 

• Równość w traktowaniu – ta zasada ma szczególne znaczenie, gdy opiekujesz się dwójką podopiecznych. Twoim zadaniem jest zapewnić im taką samą jakość opieki, bez względu na ich pochodzenie, przekonania czy status społeczny. 

• Poszerzanie wiedzy – dobry opiekun cały czas doskonali swoje umiejętności, by móc jak najlepiej zajmować się seniorem. 

Teoria a paraktyka

Jak stosować te zasady w praktyce? Przede wszystkim skupić się na okazywaniu podopiecznemu szacunku. Traktuj go jak równą sobie osobę, bądź ciekawa jego historii i doświadczenia. Razem planujcie wolny czas, uwzględniając to, co senior chce aktualnie robić. W czasie czynności pielęgnacyjnych mów, co zamierzasz za chwilę zrobić. Bądź taktowna i empatyczna, wykazuj się taktem i delikatnością. W ten sposób uszanujesz prywatność i komfort psychiczny podopiecznego. 

Etyka zawodowa a codzienne obowiązki opiekunki 

Opieka nad osobą starszą nie ogranicza się jedynie do ubierania, mycia i gotowania. To wachlarz różnorodnych czynności i decyzji, poprzez które opiekun staje się pomocnikiem, towarzyszem i przyjacielem seniora. Pomoc w codziennych czynnościach: ubieraniu, higienie, przygotowywaniu posiłków, powinna uwzględniać samodzielność podopiecznego. Tak samo wsparcie w poruszaniu się po domu i na zewnątrz. Dobrze przemyślana opieka sprawia, że osoba starsza czuje swoją sprawczość i decyzyjność. Przed opiekunką stoi również odpowiedzialne zadanie organizowania czasu wolnego seniora. To bardzo ważny aspekt, który ma aktywizować podopiecznego umysłowo i fizycznie. W zależności od upodobań osoby starszej możesz jej zaproponować czytanie książek, grę w gry planszowe, malowanie, rysowanie czy inne prace ręczne. Codziennym nawykiem powinien być też spacer, wyjście do ogrodu albo lekka gimnastyka w domu. Na tym jednak rola opiekunki osób starszych w Niemczech się nie kończy. Do niej bowiem należy monitorowanie stanu zdrowia seniora oraz pośrednictwo między nim a otoczeniem. To opiekunka załatwia sprawy „na mieście” i ustala szczegóły opieki z rodziną podopiecznego. 

Najważniejszym obowiązkiem opiekunki jest udzielanie podopiecznemu wsparcia emocjonalnego. Rozmowa, wysłuchanie i zrozumienie są czasami dla starszych osób bezcennym darem. Dlatego już od pierwszego dnia warto budować z seniorem relację opartą na zaufaniu. Nie tylko ułatwi ono wykonywanie codziennych obowiązków, ale też polepszy jakość życia osoby starszej. Jak tego dokonać? 

• Dotrzymuj obietnic danych seniorowi. 

• Bądź szczera w tym, co mówisz i robisz. 

• Szanuj prywatność swojego podopiecznego oraz jego granice. 

• Uważnie słuchaj tego, co senior chce Ci powiedzieć. 

I przede wszystkim bądź cierpliwa. Zbudowanie zaufania, zwłaszcza względem nowej opiekunki, wymaga czasu. Na początku seniorzy bywają nieufni – i jest to zupełnie normalna reakcja. 

Praca w opiece w Niemczech: wyzwania etyczne 

Przestrzeganie kodeksu etycznego w pracy w opiece w Niemczech to konieczność. Jednak często pociąga to za sobą pewne wyzwania, którym opiekunka musi sprostać. Najważniejsze z nich to równowaga między poszanowaniem odrębności seniora a dbaniem o jego bezpieczeństwo. Wiele decyzji może bowiem podjąć podopieczny, nawet jeśli opiekunka nie do końca się z nimi zgadza, ale kluczowe kwestie bezpieczeństwa nie mogą podlegać dyskusji. Jeszcze trudniej jest w sytuacji, gdy oczekiwania i życzenia rodziny seniora „kłócą się” z jego upodobaniami czy kwestią zdrowia lub samopoczucia. W takich momentach opiekunka często musi znaleźć tak zwany złoty środek, co wiąże się z wieloma etycznymi dylematami. A jeśli już o dylematach mowa, towarzyszą one na co dzień opiekunce osoby z zaburzeniami poznawczymi czy demencją. Musi ona podejmować decyzje za seniora, a przy tym pamiętać o zachowaniu jego godności oraz o tym, czego on sam by pragnął. 

Osobną kwestią etyczną jest radzenie sobie z konfliktami rodzinnymi wśród bliskich podopiecznego. Mogą one dotyczyć decyzji medycznych albo opiekuńczych, spraw finansowych lub mieszkaniowych, a także nagromadzenia emocji z nimi związanych. Jak w takiej sytuacji powinna się zachować opiekunka? Przede wszystkim nie opowiadać się po żadnej ze stron konfliktu. Priorytetem powinno być dla niej dobro seniora. Warto za to zachęcać rodzinę do dialogu i szukania kompromisów, a w razie potrzeby – zasugerować wsparcie profesjonalnego mediatora. 

Podsumowanie

Praca opiekunki osób starszych nie ogranicza się tylko do wykonywania obowiązków pielęgnacyjnych. Wiąże się z nią także podejmowanie ważnych decyzji, nieraz trudnych moralnie, oraz rozwiazywanie dylematów etycznych. Jak sobie z tym radzić? Stawiając dobro podopiecznego na pierwszym miejscu. W ten sposób zadbasz o jego godność i prywatność, a jednocześnie będziesz w stanie efektywnie współpracować z rodziną. Etyka zawodowa opiekunki pomoże Ci zbudować relację opartą na zaufaniu i szacunku. 

 

Źródła: 

[1] Tomasz Cuber, Beata Dobrowolska, Aneta Kościołek, Violetta Mianowana Wybrane aspekty pedagogiczno-etyczne w opiece nad pacjentami w podeszłym wieku, [w:] Problemy Pielęgniarstwa 2010; 18 (4): 490–496. 

[2] Aldona Molesztak Godność jako wartość moralna w odniesieniu do osób w podeszłym wieku – https://repozytorium.ukw.edu.pl/bitstream/handle/item/5252/Godno%C5%9B%C4%87%20jako%20warto%C5%9B%C4%87%20moralna.pdf?sequence=4&isAllowed=y