Zawał serca jest najgroźniejszą konsekwencją miażdżycy. Choroba ta polega na odkładaniu się nadmiernej ilości cholesterolu na ściankach tętnic. Zakrzep zamykający tętnicę może powstać gdy w jednym z naczyń wieńcowych pęknie blaszka miażdżycowa. Do serca przestaje dopływać krew i zaczyna ono obumierać. Zawał serca to jedna z najpopularniejszych przyczyn zgonów wśród seniorów. Częścią pracy opiekunki jest więc również wiedza na temat tego, jak udzielić pomocy osobie z podejrzeniem zawału serca. Z dzisiejszego wpisu dowiesz się, jak rozpoznać zawał oraz jak postępować w przypadku jego podejrzenia.
ZAWAŁ – PRZYCZYNY I OBJAWY
Jak zwiększa się ryzyko wystąpienia zawału? Jadając obficie i tłusto, stresując się, paląc papierosy, pijąc alkohol, unikając aktywności fizycznej czy nie lecząc chorób, na przykład cukrzycy i nadciśnienia. Jako opiekunka osoby starszej – możesz pomóc seniorowi prowadzić zdrowszy i mniej obciążony ryzykiem tryb życia.
Najczęściej występującym objawem zawału serca jest ból w klatce piersiowej. Ból dość charakterystyczny, bo często gniotący lub piekący. Może on promieniować do żuchwy, lewego barku czy palców lewej ręki. Trwa zwykle dłużej niż 30 minut.
Pozostałe możliwe symptomy to:
– trudności z oddychaniem,
– nudności,
– niepokój, strach,
– obfite pocenie się,
– duszności,
– a nawet zasłabnięcie.
Objawy mogą wystąpić tylko częściowo i nie u każdego. Na przykład seniorom chorującym na cukrzycę może grozić zawał niemy, czyli bez charakterystycznego bólu w klatce piersiowej. Mogą oni zasłabnąć, odczuwać kołatanie serca lub zblednąć. Warto wiedzieć, że niektóre osoby przechodzą stany zawałowe o nietypowym przebiegu, objawiające się na przykład bólem w śródbrzuszu lub nadbrzuszu.
Ponadto objawy zawału mięśnia sercowego są inne u kobiet, które miewają na przykład dolegliwości żołądkowe zamiast bólu zamostkowego.
Poza tym u pań wystąpić mogą:
– trudności z oddychaniem,
– ucisk bądź pieczenie w tzw. dołku,
– zmęczenie, osłabienie, omdlenie,
– potliwość,
– nudności i wymioty,
– ból mięśni, bezwładność rąk,
– inne, trudne do zlokalizowania bóle.
Niedokrwienie serca występujące u kobiet wykrywane jest statystycznie 30 minut później, co znacznie zmniejsza ich szanse.
ZAWAŁ SERCA – POSTĘPOWANIE
Pierwsza pomoc w przypadku podejrzenia zawału ma kluczowe znaczenie w późniejszym procesie leczenia i rekonwalescencji. Każda minuta ma znaczenie i zwiększa szanse chorego na przeżycie.
Podstawowe kroki, które należy wykonać przy podejrzeniu zawału:
1. Zadzwoń pod numer alarmowy. W Niemczech, jak i w Polsce, działa ogólnoeuropejski numer 112. Nie obawiaj się, że panikujesz, w tym przypadku lepiej dmuchać na zimne. Jeśli nie pamiętasz, jak postępować z chorym – operator może Cię poinstruować aż do przyjazdu karetki.
2. Zapytaj podopiecznego od jak dawna źle się czuje i czy przyjmował jakieś leki.
3. Jak najszybciej podaj seniorowi lek zawierający kwas acetylosalicylowy, na przykład Acard czy Aspirynę. To działanie hamuje proces zawałowy i łagodzi dolegliwości bólowe.
4. Ułóż osobę starszą w pozycji leżącej lub siedzącej, aby obniżyć zapotrzebowanie serca na tlen.
5. Rozepnij seniorowi koszulę, zdejmij odzież – ułatwi to choremu oddychanie. Można również otworzyć okno aby zapewnić dopływ świeżego powietrza.
6. Uspokój chorego, który może odczuwać lęk przed śmiercią.
7. W przypadku, gdy jest on nieprzytomny, należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej i sprawdzać oddech oraz tętno. Jeśli zabraknie akcji serca, trzeba natychmiast rozpocząć resuscytację krążeniowo- oddechową.
JAK PRZEPROWADZIĆ RESUSCYTACJĘ KRĄŻENIOWO-ODDECHOWĄ
1. Upewnij się, że chory nie ma czegoś w ustach i wyjmij protezę zębową, jeśli takową posiada.
2. Zacznij sztuczne oddychanie metodą usta – usta: jedną ręką odciągnij żuchwę w kierunku klatki piersiowej, drugą natomiast zatkaj podopiecznemu nos i wdmuchuj do ust powietrze.
3. Przy dalszym braku tętna – rozpocznij masaż serca. Zaplatamy palcami swoje dłonie, jedna na drugiej, i umiejscawiamy pomiędzy piersiami chorego. Przyciskamy dość mocno (do momentu, gdy mostek ugnie się na 3-4 cm) i co 30 uciśnięć klatki piersiowej wykonujemy 2 wdechy. Jeśli obawiamy się metody usta- usta to prowadzimy samą akcję polegającą na uciśnięciach klatki piersiowej, bez przerwy, aż do przyjazdu pogotowia.
PODSUMOWANIE
Znasz już najczęstsze symptomy mogące sygnalizować zawał mięśnia sercowego.
Posiadasz również wiedzę na temat tego, jak należy zachować się w przypadku zawału. Pamiętaj o tym, że najważniejszy jest czas tuż po wystąpieniu pierwszych objawów. W ciągu 3 do 6 godzin możliwe jest przeprowadzenie zabiegu udrożnienia tętnic i podanie leków rozpuszczających zakrzep. Jeśli minie pierwsze 12 godzin od pojawienia się ostrzejszych dolegliwości bólowych – medycy niewiele będą mogli już zrobić. Dlatego tak ważna jest rola opiekunki osoby starszej, która zareaguje na czas i nie zbagatelizuje pierwszych objawów. W tym przypadku każda minuta jest na wagę złota. Tak samo jak i znajomość zasad postępowania oraz podstaw resuscytacji krążeniowo- oddechowej.
