Jako że zbliża się czas wakacji, a wraz z nim okres wzrostu temperatur, warto dowiedzieć się więcej o pierwszych objawach odwodnienia organizmu u osoby starszej. Taka sytuacja może okazać się bardzo niebezpieczna. Jak możemy jej uniknąć? I jak opiekunka osoby starszej może zachęcić podopiecznego do spożywania większej ilości płynów?
Czym jest odwodnienie
Odwodnienie to niebezpieczny stan w którym zawartość wody w organizmie spada poniżej poziomu umożliwiającego jego prawidłowe funkcjonowanie. Sytuacja ta jest groźna zwłaszcza dla małych dzieci oraz osób starszych. Uczucie pragnienia zanika wraz z wiekiem, stąd potrzeba dodatkowego przypominania seniorowi o przyjmowaniu płynów. Dehydratacja może być spowodowana upałami, aktywnością fizyczną, infekcją, biegunką, wymiotami czy zapominaniem o regularnym nawadnianiu. Poza tym może być skutkiem działania przyjmowanych leków. Ponadto sam proces starzenia sprawia, że zmniejsza się ilość wody w organizmie oraz obniżają się zdolności nerek do jej zatrzymania. Senior który regularnie pije niewielkie ilości płynów, lepiej poradzi sobie z przebytą operacją czy schorzeniami. Właściwe nawodnienie to również lepsze funkcjonowanie układu pokarmowego i brak zaparć. Na odwodnienie szczególnie narażeni są pacjenci chorzy na demencję, którzy zapominają o piciu odpowiedniej ilości płynów i często zapadają na choroby związane z układem moczowym. Poza tym podopieczni leżący, otyli, cierpiący na: wymioty, biegunki, problemy z przełykaniem (które skutecznie zniechęcają do picia płynów), nietrzymanie moczu, nadciśnienie, choroby nerek i inne choroby przewlekłe. Do tego dochodzi działanie leków moczopędnych, na przykład tych na nadciśnienie. Niekorzystnie na poziom wody w organizmie wpływa również intensywne pocenie się oraz nadmierne spożycie soli kuchennej, kawy i alkoholu.
Ile płynów potrzebujemy
Dorosła osoba powinna przyjmować minimum 2 litry płynów dziennie, a w trakcie upałów nawet 3-4 litry. Mogą to być herbaty, napary, woda, zupy i tak dalej. Zaleca się zwiększenie ilości spożywanych płynów o szklankę (ok. 250 ml) na każdy stopień powyżej 37 stopni Celsjusza. Pamiętajmy, że praca w opiece to nie tylko opieka nad osobą starszą, ale także przewidywanie pewnych zagrożeń i podejmowanie prewencyjnych działań w celu ich uniknięcia.
Dlaczego odwodnienie jest niebezpieczne
Woda stanowi około 70% objętości masy ciała dorosłego człowieka, więc pewnie domyślacie się, jak istotną rolę pełni w naszym organizmie. Długotrwałe odwodnienie prowadzi do spadku ciśnienia tętniczego, chorób serca, nerek, a nawet omdlenia czy śmierci. Z łagodniejszych objawów wymienić można nieprawidłowe widzenie, problemy z układem trawiennym, koncentracją i pamięcią. Nawet niewielkie zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej skutkować może pogorszeniem stanu zdrowia i cięższym przechodzeniem chorób.
Objawy odwodnienia u osoby starszej
Do objawów odwodnienia należą:
- przyspieszony oddech,
- uczucie pragnienia,
- suche i spierzchnięte usta,
- suchość w gardle,
- zaparcia,
- zapadnięte oczy,
- nudności i zawroty głowy,
- omdlenia,
- zaburzenia widzenia,
- ból głowy,
- spadek ciśnienia krwi,
- zmęczenie i senność,
- rzadsze oddawanie moczu, jego ciemniejsza barwa i mniejsza objętość,
- brak potu w trakcie upałów,
- zmniejszenie sprężystości skóry,
- odczuwanie nagłych zmian temperatur.
Jak zachęcić seniora do przyjmowania większej ilości płynów
Nierzadko podopieczny nie będzie chciał pić więcej płynów. Powodów może być wiele: od problemów z przełykaniem, po te z poruszaniem się i spowodowaną nimi niechęć do wizyt w toalecie. Jak więc zachęcić podopiecznego do picia?
- Dziel płyny na mniejsze porcje i umieszczaj w widocznych miejscach w całym domu. W ten sposób osoba starsza będzie częściej po nie sięgała. Niech napoje będą zawsze na widoku.
- Przypominaj i zachęcaj do spożywania płynów, ponieważ podopieczny nie odczuwa już pragnienia tak, jak kiedyś.
- Przygotowuj płyny, które senior lubi. Ulubiona herbata czy smaczny bulion na pewno zachęcą go do picia.
- Zadbaj o to, aby w diecie podopiecznego znalazło się dużo warzyw i owoców bogatych w wodę. Pomidory, arbuz, cukinia, pomarańcze i winogrona to tylko niektóre z nich.
- Zmień smak wody na atrakcyjniejszy. Dodaj do karafki świeże owoce lub zioła, na przykład miętę.
- W upalne dni podawaj przyjemnie schłodzone napoje, a na przekąskę przygotuj sorbet owocowy.
- Możesz też kupić elektrolity, które pozytywnie wpływają na nawodnienie organizmu. Często mają też pyszny smak.
- Jako opiekunka osoby starszej postaraj się zadbać również o to, żeby senior spożywał jak najmniej moczopędnych i odwadniających płynów takich jak: alkohol, kawa i mocna herbata.
Podsumowanie
Odwodnienie organizmu to poważny stan, który może skończyć się omdleniem lub koniecznością wizyty u lekarza. Dlatego tak ważne jest zauważenie jego pierwszych objawów. No i oczywiście pamiętanie o tym, że senior musi przyjmować określoną ilość płynów na dobę. Obowiązek przypominania mu o tym spoczywa na opiekunce osoby starszej, która powinna monitorować stan podopiecznego oraz przyjmowane przez niego ilości płynów. U seniorów odwodnienie postępuje bardzo szybko, dlatego obserwujmy uważnie stan podopiecznego, zwłaszcza podczas wakacyjnych upałów.
