Jak poradzić sobie z brakiem apetytu u seniora? Dlaczego osoba starsza odmawia zjedzenia nawet najsmaczniejszych posiłków? Te pytania zadaje sobie wiele opiekunek osób starszych. W dzisiejszym tekście postaramy się znaleźć na nie odpowiedź.
Apetyt a samopoczucie
Wraz z wiekiem u osoby starszej zanika zdolność odczuwania apetytu. Spowodowane jest to zwolnionym metabolizmem i coraz mniejszym zapotrzebowaniem na kalorie. Poza tym ciało wytwarza mniej hormonów odpowiedzialnych za pobudzanie łaknienia. Brak apetytu osłabia cały organizm podopiecznego który potrzebuje pokarmu żeby mieć siły do funkcjonowania i walki z chorobami. Przewlekły brak chęci na jedzenie prowadzi do spadku masy ciała oraz niedoborów żywieniowych, a w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do poważnego niedożywienia i śmierci. Pierwszą rzeczą, którą powinna zrobić opiekunka osoby starszej, jest próba znalezienia przyczyny takiego stanu rzeczy. Czy związana jest ona z chorobą, stanem psychicznym, stresem, brakiem uzębienia, utratą węchu i smaku spowodowaną przyjmowanymi lekami, brakiem aktywności fizycznej, a może powiązana jest z nieprawidłowościami ze strony układu pokarmowego? Dobrze jest to zagadnienie skonsultować również z lekarzem prowadzącym seniora.
Sposoby na brak apetytu u podopiecznego
- Jeśli niechęć do posiłków związana jest ze stanami depresyjnymi i poczuciem osamotnienia – możemy wspomóc osobę starszą swoim towarzystwem i rozmową. Niech senior poczuje się usłyszany i dostrzeżony. Pozytywnie wpłynie to na jego samopoczucie i być może przywróci apetyt. Cała oprawa i atmosfera w trakcie posiłku także ma znaczenie. Spokojna muzyka, ładna zastawa czy przebranie się z codziennej piżamy w coś bardziej eleganckiego mogą zdziałać cuda.
- Dbaj o regularność posiłków, niech podopieczny spożywa je co 3-5 godzin. Mniejsze ale regularnie podawane dania zachęcą seniora do konsumpcji.
- Zaproponuj osobie starszej aktywność fizyczną. Spacery, nordic walking czy pływanie zdecydowanie pobudzą apetyt.
- Niech moment spożywania posiłków kojarzy się podopiecznemu pozytywnie. Rozmawiaj z nim i wspólnie jedzcie przygotowane dania.
- Posiłki powinny być skomponowane w przemyślany, ale i atrakcyjny sposób. Nie powtarzaj dań zbyt często, dowiedz się które produkty są ulubionymi seniora i jakiego typu posiłki lubił jeść w przeszłości. Nie zapomnij o estetycznej stronie dań.
- Jedzenie powinno być lekkostrawne, najlepiej gotowane, duszone lub pieczone. Nie chcemy przecież żeby osoba starsza czuła się po posiłku ociężale i cierpiała z powodu zgagi, zaparć czy wzdęć.
- Intensywne doprawianie przyprawami (bazylia, majeranek, kolendra, chrzan czy papryka) pobudza procesy trawienne i zaostrzy apetyt.
- U seniorów, którzy pomimo wszystko bardzo chudną, dobrze sprawdzają się wysokokaloryczne napoje które zastępują posiłki.
- Możemy również wspierać się naturalnymi preparatami dostępnymi w aptece. Zawarte w nich wyciągi z roślin zwiększają wydzielanie soków żołądkowych i poprawiają trawienie. Ponadto osoby cierpiące na problemy z jelitami można wspierać suplementacją błonnika.
- Konsystencja i typ posiłków powinny być dostosowane do wieku osoby starszej. Pamiętajmy o tym, że podopieczny może mieć problem z pogryzieniem twardszych składników. Seniorzy często preferują zupę krem, papkę, przecier lub na przykład bardziej rozgotowane warzywa.
- Do każdego posiłku podawaj też szklankę wody, której picie zdecydowanie ułatwi podopiecznemu spożywanie dania. Dobrym pomysłem będą także napary wzmagające apetyt, na przykład napar z anyżu, kopru czy mięty pieprzowej. Dodatkowym plusem będzie poprawa nawodnienia organizmu. Nad tym również warto popracować w podeszłym wieku.
- Niektóre powody niechęci do jedzenia są nieoczywiste. Na przykład demencja – senior może nie pamiętać jak korzysta się ze sztućców bądź nie zauważa ryżu na białym talerzu. Warto postawić na kolorową zastawę oraz fizyczną pomoc w trakcie spożywania posiłków (krojenie mięsa na mniejsze kawałki, karmienie itd.).
Podsumowanie
Metod na zachęcenie seniora do spożywania posiłków jest wiele. Sytuację najlepiej skonsultować z lekarzem prowadzącym, a dopiero potem rozpocząć stosowanie domowych sposobów na pobudzenie apetytu. Niekiedy specjalista może zadecydować o przypisaniu leków stymulujących łaknienie i przyrost masy ciała. Lekarz zalecić może także żywienie medyczne w postaci nutridrinków, które w swojej niewielkiej objętości zawierają dużo kalorii oraz wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Niestety zdarza się również tak, że podopieczny odmawia posiłków niejako “zgadzając się” na nadchodzące odejście. Nie ma już siły przeżuwać i połykać. Tak więc każda sytuacja jest inna, a wymagania osoby starszej są bardzo indywidualne. Praca opiekunki osoby starszej to przede wszystkim obserwacja podopiecznego tak, aby jak najlepiej odpowiadać na jego potrzeby.
Więcej o pracy opiekunki osoby starszej w Niemczech oraz o objawach i przyczynach zaćmy przeczytacie w artykule „Zaćma – objawy i przyczyny”
