Jak rozpoznać, że senior zaczyna mieć kłopoty z pamięcią i możemy mieć do czynienia z chorobą? I w jaki sposób możemy mu pomóc, a tym samym ułatwić codzienne, wspólne życie?

 

Otępienie starcze 

 

Jedną z najbardziej przykrych chorób, które mogą dotknąć naszego podopiecznego, jest demencja starcza. Od zapominania o małych rzeczach, po problemy z rozpoznawaniem członków własnej rodziny czy pomieszczeń w domu. Osoba starsza cierpiąca na to schorzenie z pewnością wymaga szczególnej opieki oraz uwagi. Wsparcie drugiego człowieka jest w tej sytuacji rzeczą nieodzowną. A praca w opiece umożliwia pomoc właśnie takim osobom.

 

Pierwsze objawy demencji

 

Demencja starcza to pogorszenie sprawności umysłowej: pamięci, myślenia, rozumienia, liczenia, zdolności uczenia się i tak dalej. Do owych zmian prowadzić może starzenie się organizmu, uwarunkowania genetyczne, czynniki chorobowe (guz mózgu, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, choroba Creutzfeldta-Jakoba i tak dalej), przebyte urazy czy długotrwałe nadużywanie alkoholu. Częstotliwość występowania schorzenia wzrasta wraz z wiekiem, a najczęściej dotyka osoby po 65 roku życia. Początkowe objawy są łagodne i mogą rozwijać się latami, jednak z czasem nasilają się. Pierwszy symptom demencji to zapominanie. Chory nie wie gdzie położył klucze, nie pamięta o umówionych spotkaniach i zadaje po kilka razy to samo pytanie. Następnie mamy do czynienia z zaburzeniami mowy, w tym z problemami związanymi z użyciem poszczególnych słów (zapominanie słów i ich znaczeń). To stadium choroby charakteryzuje się także wahaniami nastroju i unikaniem kontaktu z innymi ludźmi.

 

Kolejne etapy otępienia starczego

 

Drugi etap wyróżnia się nasileniem wcześniejszych objawów. Poza tym chory może zacząć opowiadać o wydarzeniach z przeszłości, gubić się w trakcie mówienia i nie kończyć zdań. Słownictwo staje się ubogie, a osoba coraz bardziej podejrzliwa i przerażona. Niepokój mogą wywołać nawet głośniejsze dźwięki za oknem. Możemy zauważyć również brak apetytu, gwałtowne zachowania i problemy z koordynacją ruchową. W trzecim etapie pojawia się całkowity brak koordynacji ruchowej i niezdolność do wykonywania codziennych czynności. Chory nie rozpoznaje już najbliższych i ciężko go zrozumieć. Może cierpieć także z powodu paranoi i rozmaitych urojeń.

 

Inne objawy demencji to:

 

• drażliwość,
• apatia,
• nadmierna agresja,
• problemy ze snem,
• kłopoty z orientacją.

 

Demencja starcza – leczenie

 

Demencja jest chorobą nieuleczalną, jednak można skutecznie łagodzić jej symptomy dzięki wprowadzeniu odpowiedniego leczenia. Warto to zrobić jak najwcześniej dlatego opiekunka osoby starszej powinna cały czas obserwować seniora i poinformować lekarza lub rodzinę w przypadku podejrzenia początków schorzenia. Jego leczenie opiera się na farmakologii. Istotne są również różne ćwiczenia umysłowe. Na stan podopiecznego pozytywnie wpłyną gry planszowe i gry karciane, rozwiązywanie krzyżówek, nauka języków obcych, czytanie książek, malowanie czy rozmowa. Im więcej stymulacji intelektualnej, tym lepiej. Dobrze jest dodać do tej listy odpowiednią dawkę ruchu, snu oraz zdrową dietę bogatą w orzechy i ryby.

 

Demencja a choroba Alzheimera

 

Nie każdy przypadek otępienia starczego to Alzheimer, jednak jest on najcięższą postacią demencji. Dotyka nawet 65% chorujących na otępienie starcze. Jak rozpoznać, że to demencja, a nie choroba Alzheimera? Na przykład po halucynacjach, które występują w demencji z ciałami Lewy’ego, natomiast nie zdarzają się u chorych na Alzheimera. W razie wątpliwości najlepiej skontaktować się z lekarzem.

Jak opiekować się osobą starszą cierpiącą na demencję?

 

• Do chorego mówmy trochę wolniej i bardzo wyraźnie. Utrzymujmy kontakt wzrokowy.
• Zadawajmy pytania w formie zamkniętej tak, by podopieczny mógł na nie odpowiedzieć krótkim “tak” lub “nie”. Znacznie ułatwi to komunikację.
• Jeśli waga seniora bardzo spada – warto skontaktować się z lekarzem w celu przepisania suplementów diety bądź porady dotyczącej specjalnych, wysokokalorycznych posiłków.
• Bądźmy cierpliwi i dajmy osobie starszej czas na odpowiedź na nasze pytania.
• Demencja może deregulować rytm dobowy chorego. Utrzymujmy więc aktywność podopiecznego jak najdłużej w ciągu dnia tak, aby w nocy nie cierpiał z powodu bezsenności. Zniechęcajmy go także do drzemek. Poza tym z diety wykluczmy alkohol i popołudniową kawę.
• Jeśli senior odmawia kąpieli – zadbajmy o trochę wyższą temperaturę wody oraz pomieszczenia. Z powodu wieku i związanego z nim większego odczuwania zimna, kąpiel może kojarzyć się choremu nieprzyjemnie. Istotne jest też to, aby senior widział źródło wody. Ponadto warto wprowadzić regularną porę mycia aby stało się ono częścią codziennej rutyny.
• Nawet jeśli podopieczny przestaje mówić to nadal odczuwa on emocje, w tym bezsilność i irytację. Komunikujmy się z nim za pomocą gestów, wzroku oraz dotyku.

Podsumowanie

 

Do opieki nad seniorem cierpiącym na demencję starczą potrzebna jest cierpliwość, empatia i wyrozumiałość. A przede wszystkim świadomość, że nasze wspólne aktywności mogą poprawić stan umysłowy podopiecznego i spowolnić postępowanie choroby. Pamiętajmy więc szczególnie o podejmowaniu ćwiczeń i zajęć stymulujących umysł.

 

Więcej o pracy opiekunki osoby starszej w Niemczech oraz o opiece nad uciekającym z domu seniorem przeczytacie tutaj.