Dzisiaj poznamy najważniejsze zasady opieki nad osobą, mającą problemy ze słuchem. Jest to jedno z większych wyzwań stojących przez opiekunką osoby starszej ale wystarczy poznać kilka sposobów, aby wspólna komunikacja była dużo łatwiejsza. Wiele zależy od nas i od naszego zaangażowania.

Niedosłuch – co to jest i skąd się bierze?

Problemy ze słuchem są źródłem dyskomfortu, a często również i poczucia odizolowania, wstydu, a nawet gniewu. Niejednokrotnie ich źródłem jest naturalny proces starzenia się organizmu, czyli po prostu wiek. Dodatkowo są to uwarunkowania genetyczne, choroby współtowarzyszące, stosowane używki i życie w stresie lub w hałasie. Te czynniki znacznie przyspieszają proces pogarszania się słuchu. Może trwać on latami, a rozpocząć się już w okolicach 40-stych urodzin. Największej grupie seniorów dolegliwość ta zaczyna widocznie doskwierać po 60-tych urodzinach. Osoba cierpiąca na niedosłuch nierzadko prosi o powtórzenie zdania, podgłośnia telewizor lub przekłada słuchawkę telefonu od jednego ucha do drugiego. Największą bolączką dla opiekunki osoby starszej będzie na pewno utrudniona komunikacja. Nie dość, że rozmowa przeprowadzana jest w obcym języku, to jeszcze osoby mające problem ze słuchem często mówią cicho i mamroczą.

Istnieją trzy rodzaje niedosłuchu:

• odbiorczy,
• przewodzeniowy,
• mieszany.

W odbiorczym mamy do czynienia z obniżonym progiem słyszenia, brakiem rozumienia mowy oraz wysokich dźwięków. Senior ma wtedy ubogie słownictwo, nie wymawia niektórych głosek i bełkotliwie mówi. Niedosłuch przewodzeniowy charakteryzuje się tym, że jedno ucho jest mniej wrażliwe na dźwięk. Osoba starsza może nie słyszeć nieakcentowanych sylab i końcówek słów, a więc także ich nie wypowiadać. Natomiast niedosłuch mieszany, występujący najczęściej, na początku daje objawy niedosłuchu przewodzeniowego, a następnie problem rozszerza się i wada nabiera cech obydwu typów. W pracy w opiece możemy spotkać się z każdym z tych typów dlatego warto mieć chociaż ogólne rozeznanie.
Komunikacja z podopiecznym mającym problemy ze słuchem, bądź całkowicie niesłyszącym, wymaga dużej dawki empatii, cierpliwości i… wiedzy. Możemy bowiem ułatwić proces porozumiewania się. Problem niedosłuchu dotyczy wielu osób starszych dlatego warto zapoznać się z poniższymi sposobami.

Praca w opiece – sposoby na sprawną komunikację z seniorem

Oto kilka sprawdzonych sposobów na skuteczne porozumiewanie się z podopiecznym.

Pierwszy, najbardziej oczywisty, to konsultacja z lekarzem i kupno aparatu słuchowego.
Poza tym obserwuj wyraz twarzy seniora. Będziesz w ten sposób w stanie określić jakie emocje odczuwa i w jakim jest nastroju, a to już cenna informacja.
Stań blisko podopiecznego, najlepiej na odległość 1 metra, żeby mógł Cię widzieć oraz czytać z ruchu Twoich warg.
Jeśli istnieje taka potrzeba, mów głośniej. Unikaj jednak krzyku, który może zdenerwować osobę starszą.
Zadbaj o odpowiednie oświetlenie. Niech senior widzi Cię dokładnie i ma szansę na wyczytanie intencji z wyrazu Twojej twarzy i wyżej wspomnianego ruchu warg.
Jeśli wiesz, że jedno ucho działa lepiej, staraj się stawać właśnie po jego stronie.
Bądź cierpliwa – powoli i wyraźnie powtarzaj każde zdanie. Zadbaj o swoją dykcję aby ułatwić zrozumienie komunikatu.
Nie pospieszaj osoby starszej i nie odpowiadaj za nią. Spowodować to może poczucie irytacji i wstydu.
Postaraj się nie podchodzić znienacka. Upewnij się, że podopieczny Cię widzi i nie przestraszysz go.
Zadbaj o to, żeby w tle nie było niepotrzebnego hałasu, głośno grającego radia czy telewizora.
Zawsze możesz posłużyć się gestami dla ułatwienia komunikacji. Może uda Wam się wypracować własny język oparty na mimice i gestykulacji, dzięki któremu będziecie rozumieli się bez słów. Spróbuj to osiągnąć metodą prób i błędów.
W ostateczności użyj kartki i długopisu.

Dobre praktyki w kontakcie z osobą niedosłyszącą

Podopieczny cierpiący z powodu problemów słuchowych powinien unikać hałasu. W tym celu warto wybrać się na wycieczkę poza miasto bądź spacer po parku, z dala od zatłoczonych ulic. Dobrze jest również skorzystać z darmowych badań słuchu. Wielu seniorów nie chce pogodzić się z rzeczywistością i odmawia używania aparatu, a przecież może on bardzo skutecznie rozwiązać problem. Jeśli tylko zauważymy pogorszenie się słuchu u osoby starszej – zasygnalizujmy to jej lekarzowi oraz najbliższym. Warto zacząć działać jak najszybciej.

Podsumowanie

Problemy ze słuchem prowadzić mogą do ograniczenia kontaktów towarzyskich, samotności, wyobcowania, a nawet depresji. Nie bagatelizujmy problemu. Praca opiekunki polega na wspieraniu podopiecznego, a także na uważnym obserwowaniu go. Stosujmy wyżej wymienione sposoby tak, aby senior czuł się pewnie i miał ochotę na podejmowanie kolejnych prób komunikacji. Profesjonalna opieka nad osobą starszą to zadanie niełatwe, ale dające wiele satysfakcji.

Więcej o pracy w opiece i codziennych wyzwaniach czekających na opiekunkę osoby starszej przeczytacie tutaj.