Czym jest reumatyzm i jak opiekować się seniorem chorującym na tę przypadłość? O czym powinna wiedzieć opiekunka osoby starszej?
Definicja reumatyzmu
Określenia “reumatyzm” używa się w odniesieniu do ponad 100 jednostek chorobowych obejmujących cały układ ruchu. Nie dotyczy ono – jak zwykło się myśleć – tylko i wyłącznie problemów ze stawami. Jednak najczęściej chodzi nam właśnie o reumatoidalne zapalenie stawów i to o nim będzie mowa w poniższym artykule.
Przyczyny i objawy reumatyzmu
Grupa chorób reumatycznych objawia się zmianami chorobowymi w kościach i stawach. Chory odczuwa dolegliwości bólowe, a w skrajnych przypadkach następuje ograniczenie ruchomości stawów, mogące prowadzić do całkowitego ich usztywnienia. Przyczyną schorzenia są głównie autoimmunologiczne reakcje organizmu, a poza tym: wiek, infekcje, choroby nowotworowe, wady postawy czy uwarunkowania genetyczne. Etiologia choroby pozostaje nieznana. Jej przebieg może być różny, a z czasem dojść może do wyżej wspomnianego trwałego uszkodzenia stawów. Samych objawów reumatyzmu może być wiele i rozwijają się one na ogół stopniowo. Wczesne symptomy to tzw. bóle reumatyczne i obrzęk małych stawów stóp oraz rąk. Poza tym należy do nich również poranna sztywność stawów która trwa zazwyczaj ponad 1 godzinę. Następnie mamy do czynienia z przewlekłym zapaleniem i silnym bólem, który może stać się nie do zniesienia i wyłączyć seniora z aktywnego życia. Osoby chorujące odczuwają zmęczenie, są niewyspane i rozdrażnione. Poza typowymi objawami bólowymi choroby reumatyczne powodować mogą zmiany na skórze i na błonach śluzowych, a także zmiany pozastawowe – w tym uszkodzenia narządów wewnętrznych, wzroku czy układu nerwowego.
Leczenie reumatyzmu
Leczenie najlepiej rozpocząć jak najwcześniej, aby zahamować proces rozwoju schorzenia i złagodzić jego objawy. W tym celu stosuje się:
- leki, żele i maści,
- psychoterapię i edukację na temat choroby,
- rehabilitację,
- odpowiednią dietę,
- a w ostateczności nawet leczenie chirurgiczne.
Typów samej rehabilitacji jest naprawdę wiele, a pośród nich:
- masaż klasyczny,
- masaż leczniczy,
- aktywność fizyczna i samodzielne ćwiczenia,
- oddziaływanie ciepłem i zimnem,
- magnetoterapia, czyli przenikanie przez ciało pola magnetycznego, które pozytywnie wpływa na struktury błon komórkowych,
- fonoforeza, czyli odmiana ultrasonoterapii polegająca na wprowadzeniu leków w formie żeli za pomocą ultradźwięków,
- laseroterapia,
- masaż wodny,
- leczenie uzdrowiskowe, na przykład okłady z pasty borowinowej i kąpiele solankowe,
- ultrasonoterapia, czyli zastosowanie terapii ultradźwiękowej.
Na czym polega opieka nad osobą starszą cierpiącą na reumatyzm
Celem naszej opieki będzie przede wszystkim uwolnienie podopiecznego od dolegliwości bólowych, łagodzenie objawów oraz zahamowanie stanu zapalnego. Przede wszystkim zadbaj więc o to, aby senior pamiętał o przyjmowaniu zapisanych leków. Możesz również wspierać go poprzez masaże z użyciem odpowiednich maści i żeli, a także przyklejać plastry łagodzące dolegliwości choroby reumatoidalnej. Poza tym warto postawić na rehabilitację fizyczną oraz ciepłe i zimne okłady. Możesz dołożyć do nich kompresy kupione w aptece. Dobrym sposobem będzie też okład z liści kapusty, który zmniejsza stany zapalne. Pościel osoby starszej niech będzie zawierała w składzie wełnę, ponieważ lanolina – czyli naturalny składnik tego włókna, ma właściwości przeciwzapalne i łagodzące stany bólowe. Kolejnym sprawdzonym sposobem jest przygotowanie kąpieli z dodatkiem siarki bądź ziół zmniejszających stany zapalne.
Dieta seniora chorującego na reumatoidalne zapalenie stawów
Dieta jest istotna nie tylko podczas leczenia reumatyzmu, ale także w profilaktyce. Istotne jest przyjmowanie produktów niskokalorycznych i pozbawionych substancji odpowiedzialnych za produkcję kwasu moczowego. Przygotowujmy podopiecznemu posiłki zawierające jak największą ilości kwasów omega 3 oraz kolagenu, czyli składników mających korzystny wpływ na stawy. Odpowiednio dobrany jadłospis może łagodzić stany zapalne i ból, a nawet spowolnić rozwój choroby. W codziennej diecie seniora pamiętajmy więc o dużej ilości ryb, orzechów, żelatyny, chudego nabiału i chudego mięsa, zdrowych tłuszczów (olej rzepakowy, olej lniany, oliwa), owoców i warzyw. Unikajmy natomiast wysoko przetworzonej (?) żywności, tłuszczów nasyconych, mocnej kawy, alkoholu oraz glutenu.
Podsumowanie
Jako opiekun osoby starszej możemy pomóc złagodzić symptomy reumatyzmu, a także im zapobiegać. Pamiętanie o lekach oraz okładach, odpowiedni dobór diety, aktywności czy chociażby temperatury w pomieszczeniu, mogą znacznie zmniejszyć odczuwalne skutki schorzenia. Reumatyzmu nie da się całkowicie wyleczyć, ale można ograniczyć jego nieprzyjemne objawy. A już sam ten fakt znacznie podniesie komfort życia seniora i poprawi jego samopoczucie. A przecież niesienie pomocy i ulgi podopiecznemu to jedno z głównych zadań w pracy opiekunki osoby starszej.
Więcej o pracy opiekunki osoby starszej oraz o wyposażeniu domu seniora przeczytacie tutaj. https://perfekton.pl/2022/06/24/jak-wyposazyc-dom-seniora/
