Znamy wiele typów zmian widocznych na skórze i każda z nich może być oznaką czegoś innego. Dzisiaj przyjrzymy się bliżej zmianom najczęściej występującym u osób starszych i sprawdzimy, z czym mogą się one wiązać.
Skóra największym organem ludzkiego ciała
Skóra jest największym organem w ciele człowieka, a także dobrym źródłem wiedzy na temat tego, co dzieje się “w środku”. Już dzięki zwykłej obserwacji seniora opiekunka osoby starszej może ocenić czy nie cierpi on na problemy skórne i czy nie potrzebuje leczenia.
O skórę podopiecznego dbamy podwójnie uważnie na przykład kiedy żyje ze stomią bądź jest osobą leżącą. Także po wizycie na świeżym powietrzu warto skontrolować, czy na skórze seniora nie ma na przykład kleszczy. Skórę i paznokcie sprawdzamy również pod kątem wysypek, alergii, plam czy na przykład grzybicy lub podejrzanie wyglądających znamion.
Skóra osoby starszej
Skóra osoby starszej nie wygląda tak, jak wcześniej. Pojawiają się zmarszczki, plamy starcze i inne przebarwienia. Poza tym skóra wiotczeje, jest mniej nawilżona i cienka.
Zmiany występujące na skórze warto obserwować ale też mieć na uwadze fakt, że nie wszystkie będą alarmujące. Normalne są na przykład plamy wątrobowe – płaskie, o nieregularnym kształcie, powstające na skutek opalania lub przyjmowania niektórych leków. To, co powinno zaalarmować opiekunkę seniora, to obrzęk, zaczerwienienie, uporczywe swędzenie, wysypka, bladość, woskowata faktura czy wydzielający się płyn.
Zmiany skórne, które powinny zwrócić uwagę opiekunki seniora
Znamiona i pieprzyki które zmieniają swój kształt, kolor, stopień wypukłości bądź wydzielają płyn. W takim wypadku badanie u dermatologa to konieczność.
Odparzenia spowodowane przegrzaniem, nadmierną potliwością lub przesuszeniem. Odparzenia objawiają się zaczerwienieniem, bólem, swędzeniem czy obrzękiem. Zaniedbane prowadzić mogą do infekcji grzybiczej lub bakteryjnej.
Grzybica. Choroba najczęściej dotyka miejsc intymnych oraz stóp. Skóra osoby starszej, delikatna i przesuszona, jest szczególnie narażona na pęknięcia i uszkodzenia. A od nich prosta droga do zakażenia drożdżakami. Do objawów grzybicy należy silne swędzenie i zaczerwienienie. [1] Uwaga, także na paznokcie u stóp – jeśli płytka jest żółtobrązowa i grubsza – również mamy do czynienia z grzybicą.
Zaczerwienienia, swędzenie, wysypka – te i inne objawy mogą zwiastować alergię. Zastanów się nie podawałaś podopiecznemu ostatnio jakiegoś nowego składnika pokarmowego, czy nie kupiliście nowych kosmetyków, nie zmieniliście płynu do prania na uczulający i tak dalej. Jeśli symptomy się utrzymują – wtedy oczywiście zaleca się konsultację z dermatologiem.
Łuszczyca widoczna najczęściej pod włosami na skórze głowy, w okolicy kolan oraz łokci. To zmiana skórna pokryta łuskami której głównym objawem jest swędzenie. Łuszczyca to nawracająca, przewlekła choroba o charakterze autoimmunologicznym. [2]
Odleżyny. Problem występujący na przykład u podopiecznych leżących. Powstają, gdy na ciało wywierany jest długotrwały nacisk, który ogranicza przepływ krwi. Odleżyny mogą pojawić się na przykład na kościach biodrowych czy wzdłuż kręgosłupa. Zaczerwienienia zmieniają się w obrzęki i pęknięcia skóry. Poza tym w tych miejscach może sączyć się płyn surowiczy. Na odleżyny stosujemy specjalne natłuszczające preparaty pielęgnacyjne, pamiętamy o dokładnym osuszeniu po umyciu, stosujemy częstą zmianą pozycji i używamy luźnych, oddychających ubrań oraz pościeli.
Róża to choroba bakteryjna wywoływana przez paciorkowce. [3] Czerwony rumień i obrzęk pojawiają się najczęściej na nodze oraz na twarzy. Są powodem bólu oraz nieprzyjemnego pieczenia. Schorzenie leczymy antybiotykami, aby uniknąć jeszcze poważniejszych powikłań.
Do innych niepokojących objawów i chorób należą na przykład atopowe zapalenie skóry (sucha i swędząca skóra) czy łojotokowe zapalenie skóry (tłuste, żółte łuski na skórze, przetłuszczanie się włosów, miejscowe łysienie). [4]
Pielęgnacja skóry seniora
Skóra osoby starszej staje się wraz z wiekiem szczególnie delikatna i wymagająca. Dbać o nią możemy poprzez utrzymanie higieny, pamiętając o odpowiednim wysuszeniu oraz natłuszczeniu. Poza tym zabezpieczamy ją kremem z filtrem przeciwsłonecznym i chronimy przed słońcem. Do odparzeń i innych dolegliwości stosujemy specjalnie dostosowane preparaty, które poleci dermatolog bądź pracownik apteki.
Podopiecznego ubieramy w odzież przewiewną i wygodną (np. bawełna, len), to samo dotyczy pościeli i innych tkanin mających kontakt ze skórą osoby starszej. Unikniemy w ten sposób przepocenia, otarć i gorszego gojenia się ewentualnych ran. Pamiętamy również o odpowiednim nawodnieniu, czyli przypominaniu seniorowi o częstym piciu małych ilości wody, ziół bądź herbaty.
Podsumowanie
Wiedza na temat tego, jakie zmiany skórne mogą oznaczać chorobę jest bardzo cenna i pozwoli opiekunce seniora zauważyć pierwsze objawy na czas. Następnie oczywiście polecamy wizytę u dermatologa i sprawdzenie, czy wszystko jest w porządku. Jeśli objawy nie są poważne – czasami wystarczy sama konsultacja z farmaceutą w aptece i dobranie odpowiedniej maści. Jedno jest pewne – wszystkie niepokojące objawy zawsze warto sprawdzać.
Przeczytaj więcej o pracy opiekunki osoby starszej w Niemczech oraz o opiece paliatywnej w domu.
Źródła:
[1] https://www.medonet.pl/magazyny/opieka-nad-osoba-niesamodzielna,najczestsze-problemy-skorne-u-osob-starszych–jak-je-rozpoznac-i-leczyc-,artykul,1729009.html
[2] https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81uszczyca
[3] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/165413,roza
[4] https://upacjenta.pl/poradnik/lojotokowe-zapalenie-skory
Cukrzyca u seniora
Opieka nad podopiecznym po operacji