Dobrostan opiekunki: czym jest i jak o niego dbać? Praca w opiece nad osobami starszymi może dawać nie lada satysfakcję. Wiele opiekunek mówi wprost, że pomaganie innym nadaje ich życiu sens. Jednak obowiązki związane z opieką nad starszym, schorowanym człowiekiem, są trudne zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Istnieje nawet nieoficjalny termin „zespół stresu opiekuna”, który pokazuje, z jakimi wyzwaniami muszą się mierzyć na co dzień pracownicy tej branży. Dlatego tak ważne jest, by opiekunka pracująca w Niemczech dbała o swój dobrostan. Oto kilka przydatnych porad i pomysłów, z których być może sama skorzystasz.
Zespół stresu opiekuna – charakterystyka i objawy
Zacznijmy od wspomnianego we wstępie zespołu stresu opiekuna. Nazywamy tak stan fizycznego i psychicznego wyczerpania, nieodłącznie związanego z pełnionymi obowiązkami. Niestety, jest on bezpośrednim i poważnym zagrożeniem dla zdrowia opiekunki. Skutkami zespołu stresu są: wypalenie zawodowe, ciągłe zmęczenie, poczucie przytłoczenia obowiązkami. Często opiekunki poświęcają się bowiem całkowicie pracy i zapominają o sobie na rzecz potrzebującego ich seniora. Na jakie objawy warto zwrócić uwagę? Przede wszystkim na uczucie pogłębiającej się frustracji i bezsilności, na apatię, nerwowość, irytację, drażliwość, problemy z koncentracją i zaburzenia snu. Opiekunkom nierzadko towarzyszy poczucie osamotnienia i niezrozumienia; przestają dostrzegać sens swojej pracy. Jeśli zaobserwujesz któreś z tych objawów u siebie, to znak, że należy zacząć działać. Nieleczony zespół stresu opiekuna może przerodzić się nawet w stany depresyjne.
Pamiętaj: opisywany stan nie jest naturalną konsekwencją Twojej pracy! Jeśli czujesz się źle, zastanów się, co możesz zmienić i jak sobie pomóc. Na początek przyjrzyj się swoim obowiązkom. Czy zdarzają się dni, w których – ze względu na stan zdrowia seniora – jest ich więcej? Często nadmiar takich dni prowadzi do ustawicznego zmęczenia, a w rezultacie do wypalenia zawodowego. Oczywiście nie zawsze da się ich uniknąć, ale można zminimalizować skutki. Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu, nie pomijaj posiłków i w miarę możliwości staraj się wysypiać (ale bądź czujna, jeśli pojawi się nadmierna senność). Korzystaj też z każdej okazji do ruchu. Spokojny spacer z podopiecznym może nie wystarczyć, dlatego znajdź odpowiednią aktywność dla siebie. Bieganie, basen, joga, rower – możliwości jest naprawdę wiele. I nie obawiaj się szukać wsparcia wśród bliskich. Czasami spokojna rozmowa i tak zwane wygadanie się pozwala poczuć się lepiej.
Zdrowie fizyczne i psychiczne a dobrostan opiekunki
O zdrowie trzeba dbać, zwłaszcza w tak wymagającym zawodzie, jak opieka w Niemczech. Aby zapewnić sobie dobrostan, konieczne jest skupienie się nie tylko na zdrowiu fizycznym, ale i na własnej psychice. Zacznijmy jednak od pierwszego punktu. Tutaj nieodzowna będzie regularna aktywność fizyczna. Jako opiekunka, codziennie wykonujesz zadania wymagające siły i wytrzymałości, nierzadko przeciążając swoje mięśnie. Warto więc dać im chwilę wytchnienia, rozciągając je i wzmacniając podczas prostej gimnastyki. Dzięki temu zapobiegniesz bolesnym urazom. Nie bez znaczenia jest też zdrowa i zrównoważona dieta. Pełnowartościowe posiłki zapewnią Ci uczucie sytości, gdyż dostarczą organizmowi wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Postaraj się więc, by na Twoim talerzu znalazły się potrawy bogate w białko, witaminy, minerały i błonnik. Unikaj za to cukru, przetworzonej żywności i napojów gazowanych. I wreszcie kluczowa kwestia, czyli odpowiednia ilość snu. Zdajemy sobie sprawę, że w zawodzie opiekunki przesypianie całych nocy nie jest prostym zadaniem. Dobrze jednak dążyć do tego, by codziennie spać co najmniej 7 godzin. Sen to niezbędny składnik dobrostanu psychicznego, gdyż regeneruje i wzmacnia organizm.
Przejdźmy teraz do zdrowia psychicznego. Tutaj główną rolę pełnią techniki relaksacyjne, które polubi każda zabiegana opiekunka seniora. Medytacja, głębokie oddychanie czy sesja jogi pomoże zrzucić z siebie nagromadzone napięcie i odpocząć po trudnym dniu. Niezbędne okaże się także wsparcie emocjonalne z zewnątrz. Jeśli czujesz, że rzeczywistość Cię przytłacza, porozmawiaj z kimś bliskim, przyjacielem albo koleżanką po fachu. Łatwiej Ci będzie poradzić sobie z trudnymi emocjami i stresem. Nie bój się też porozmawiać z terapeutą lub przyjść na spotkanie grupy wsparcia dla opiekunów w Niemczech. Zdarza się, że specjalistyczne wsparcie to najlepsze możliwe wyjście. Postaraj się też efektywnie planować czas swojej pracy. Stwórz harmonogram, który pomoże Ci uniknąć przeciążenia obowiązkami i zostawi czas na relaks.
Codzienna higiena psychiczna w pracy w opiece
Opiekunka, która zajmuje się chorym lub niepełnosprawnym seniorem, powinna codziennie dbać o swoją kondycję psychiczną. Nie ograniczaj się jedynie do cyklicznych zjazdów do kraju, by „podładować akumulatory”. Zadbaj o swoje samopoczucie przede wszystkim podczas trwania zlecenia. Po pierwsze, wyznaczaj jasno granicę między pracą a czasem na odpoczynek. Niech wieczór, gdy senior śpi, będzie chwilą dla Ciebie na czytanie książki, nie na prasowanie jego koszul lub mycie naczyń. Po drugie, znajdź czas na praktykowanie swojego hobby czy na aktywności, które sprawiają Ci przyjemność. To bardzo ważny aspekt dbania o swój dobrostan. I po trzecie, bądź świadoma swoich potrzeb. Słuchaj sygnałów, które wysyłają Twoje ciało i umysł, i staraj się do nich stosować. Jeżeli czujesz przytłoczenie, zmęczenie czy stres, to znak, że należy zadbać o siebie. Warto więc poświęcać codziennie kilka minut na zadanie sobie pytania: jak się dziś czuję? Czego mi brakuje? A jeżeli trudno Ci na nie odpowiedzieć, dobrym pomysłem jest zwrócenie się o pomoc do profesjonalisty. Psycholog, terapeuta lub doradca podpowie Ci, jak rozpoznać swoje emocje i jak z nimi pracować.
A jeśli już mówimy o pracy nad sobą – warto zainwestować czas w szkolenia i edukację. Mowa tu nie tylko o kursach opiekuńczych i branżowych, ale też o szkoleniach z zakresu technik komunikacyjnych czy zarządzania stresem. Bądź otwarta na nowe metody stosowane w opiece, które mogą ułatwić Ci codzienną pracę.
Jeśli zadbasz o swój dobrostan fizyczny i psychiczny, poprawi się nie tylko efektywność Twojej pracy, ale też jakość życia. Postaw więc na regularny ruch, zdrową dietę, relaksację, wystarczająco długi sen. Znajdź emocjonalne wsparcie w innych, mądrze zarządzaj czasem i dokształcaj się na bieżąco. Dzięki temu nie tylko poprawisz swoje zdrowie psychiczne, ale też będziesz mogła zapewnić podopiecznemu najlepszą możliwą opiekę.
Źródła:
[2] Paulina Gołębiowska Zagrożenia w pracy z osobami starszymi – wybrane zagadnienia
Ból kręgosłupa w pracy w opiece - Opieka nad osobą starszą
Zapalenie płuc u seniora