Dbanie o jamę ustną, jak i protezę zębową, często bywa traktowane przez podopiecznych po macoszemu. Dlaczego higiena jamy ustnej jest tak istotna? Jak ją prawidłowo utrzymywać? I czym dbanie o protezę różni się od standardowej higieny zębów?
Stan zdrowia jamy ustnej a stan zdrowia organizmu seniora
Stan zdrowia zębów i całej jamy ustnej jest ściśle powiązany z ogólnym stanem zdrowia organizmu człowieka. Zaniedbanie higieny tych okolic może wpłynąć na rozwój wielu chorób, o czym wiele osób nie ma pojęcia. Dlatego dzisiaj przyjrzymy się temu tematowi bliżej.
Sama jama ustna nie jest odizolowana, a bakterie z jej okolic mogą przenieść się do innych części organizmu i być powodem rozwoju dolegliwości takich jak zawał serca, miażdżyca czy choroba wieńcowa. Mówi się również o tym, że bakterie z jamy ustnej wpływają na przebieg choroby Alzheimera. Ponadto aktywna choroba przyzębia utrudnia leczenie na przykład cukrzycy. [1]
Dlatego też utrzymywanie higieny jamy ustnej i leczenie zębów jest tak istotne dla dobrego samopoczucia i zdrowia seniora. Często osoby starsze o tym aspekcie zapominają. Dlatego to opiekunka seniora powinna o tych obowiązkach pamiętać i zachęcać podopiecznego do szczególnego dbania o stan swojej jamy ustnej.
Rodzaje protez zębowych
Proteza zębowa umożliwia seniorowi cierpiącemu z powodu ubytków w uzębieniu na wygodne spożywanie posiłków. Zwiększa także sam komfort życia codziennego, na przykład dzięki możliwości uśmiechania się tak, jak kiedyś. Obecny poziom protetyki oferuje szereg różnych możliwości które pozwolą podopiecznemu na odtworzenie aspektów funkcjonalnych i wizualnych uzębienia.
Protezy dzielimy na ruchome oraz stałe. Proteza stała to ta przytwierdzona na stałe, która charakteryzuje się tym, że nie można jej wyjąć. Protezy tego typu to na przykład licówki, wkłady koronowe, implanty czy mosty zębowe. Natomiast protezy ruchome to na przykład proteza akrylowa, szkieletowa czy elastyczna. [2] Senior może ją samodzielnie włożyć i wyjąć.
Dlaczego higiena protezy zębowej jest tak istotna?
Regularne czyszczenie protezy zębowej jest ważne nie tylko ze względów zdrowotnych i estetycznych. Wspomaga też jej trwałość i może wpłynąć na długość użytkowania. Ponadto proteza czyszczona niedokładnie może być powodem przykrego zapachu z ust oraz może wpłynąć na zmianę smaku spożywanych potraw. [3]
Poza tym higiena jest także istotna ze względu na wyżej wspomniane zdrowie seniora. Niedoczyszczona proteza może być powodem pogorszenia kondycji dziąseł czy stanów zapalnych w obrębie jamy ustnej. Z tego powodu pomoc ze strony opiekunki osoby starszej jest bardzo wskazana. Nie zaniedbujmy tego obszaru zdrowia naszego podopiecznego.
Jak dbać o protezę zębową?
O protezy stałe dba się dokładnie w ten sam sposób, jak o własne zęby. Jest to mycie zębów dwa razy dziennie (lub wedle potrzeby – częściej). Warto wiedzieć o tym, że na rynku istnieją specjalne pasty i szczoteczki do mycia protez. Szczoteczki są dwustronne. Produkuje się je z delikatniejszego włosia aby ułatwić czyszczenie zewnętrznej, jak i wewnętrznej, części protezy. Natomiast pasty mają też specjalne składy które ograniczają ścieranie protezy.
O protezę ruchomą, czyli tak zwaną sztuczną szczękę, należy dbać szczególnie dokładnie. Pozostawione w niej resztki pokarmów mogą prowadzić do rozwoju infekcji zapalnych czy infekcji grzybiczej. Dbanie o taką protezę polega na myciu jej specjalną szczoteczką i pastą, nawet po każdym posiłku. Pozwoli to na uniknięcie osadzania się resztek pokarmów ale też kamienia nazębnego. Przed snem protezę zdejmujemy, myjemy, osuszamy i umieszczamy w specjalnym pudełku. Raz na jakiś czas stosujemy środek bakteriobójczy przeznaczony do pielęgnacji protezy.
Pamiętajmy o tym, że protezy zdecydowanie nie przechowujemy w szklance z wodą! W takich warunkach bardzo łatwo o rozwój bakterii i grzybów, a tego zdecydowanie chcemy uniknąć.
Prawidłowa higiena jamy ustnej osoby starszej
Mycie zębów (protezy) dwa razy dziennie, używanie płynu do płukania jamy ustnej, czyszczenie języka i delikatne masowanie dziąseł to idealny przepis na higienę jamy ustnej seniora. Natomiast samą podstawą jest mycie zębów dwa razy dziennie, a przy protezie – pamiętanie o stosowaniu produktów dostosowanych specjalnie do niej oraz o prawidłowym przechowywaniu.
Podsumowanie
Seniorzy nierzadko czują skrępowanie związane z faktem posiadania protezy zębowej i mogą zatajać ten fakt przed opiekunką osoby starszej. Stwórz więc bezpieczną przestrzeń i atmosferę zaufania tak, aby podopieczny nie wstydził się rozmawiać o higienie swojej jamy ustnej. O jej stan możesz również zapytać rodzinę seniora lub jego lekarza.
Higiena protezy zębowej to kolejna, codzienna czynność przy której możesz wspomóc seniora. Warto pamiętać o tym, że to także kwestia zdrowia i dobrego samopoczucia podopiecznego, tak więc nie można jej zaniedbać. Pamiętaj też o profilaktycznych wizytach podopiecznego u stomatologa czy protetyka. Dbanie o uśmiech i wygodę spożywania posiłków to ważna część opieki nad osobą starszą.
Przeczytaj więcej o pracy opiekunki osoby starszej w Niemczech oraz o tym jak działa masaż geriatryczny.
Źródła:
[1] https://www.medonet.pl/zdrowie,zapytalismy-eksperta-o-to–jak-stan-naszych-zebow-wplywa-na-stan-naszego-organizmu,artykul,73237008.html
[2] https://gemini.pl/poradnik/zdrowie/jakie-sa-rodzaje-protez-zebowych/
[3] https://www.codziennastomatologia.pl/blog/jak-dbac-o-higiene-protezy-zebowej/
