Jedną z bardziej uciążliwych sytuacji na szteli są nieprzyjemne i złośliwe zachowania podopiecznego. Możemy mieć wrażenie, że osoba starsza zachowuje się w ten sposób celowo, lecz często związane jest to z chorobą lub brakiem akceptacji nowej sytuacji bycia zależnym od osoby trzeciej. Skąd bierze się złośliwość starcza? Jak sobie z nią radzić?
Złość i rozżalenie seniora
Gorycz i złość seniora mogą być wywołane przez poczucie upokorzenia i wstydu, którego osoba starsza doświadczyć może na skutek zmian w swoim życiu. Należy do nich poczucie osamotnienia, bezsilności i konieczności otrzymywania wsparcia nawet przy tak podstawowych czynnościach jak higiena osobista czy wstanie z łóżka. Seniorów denerwować może niepełnosprawność, a także widok młodszej, sprawnej osoby która się nimi zajmuje. Ale powodem gwałtownych i nerwowych zachowań może być również choroba.
Demencja starcza powodem zmiany zachowania
Niejednokrotnie kąśliwe uwagi i zachowania podopiecznego wywoływane są postępującą demencją. Powoduje ona poczucie dezorientacji i jest odpowiedzialna za szereg zmian w mózgu. Efektem mogą być zaburzenia pamięci, zmiany zachowania, upośledzenie funkcji intelektualnych, zaburzenia rozumienia, lęk czy agresja. Osoba starsza może wydawać się złośliwa, a nawet agresywna, jednak nie robi ona tego celowo. Czuje się zagubiona, może nie pamiętać tego, co działo się przed chwilą, a także tego gdzie się znajduje. Często swoje emocje wyraża poprzez krzyk.
Inne przyczyny nieprzyjemnych zachowań wśród osób starszych
Nie tylko demencja negatywnie wpływa na postawę seniora. Mogą być to również inne choroby i dolegliwości wywołujące na przykład permanentny ból fizyczny.
Zrozumiałym jest, że osoba żyjąca w ciągłym napięciu i cierpieniu nie musi być dla wszystkich miła i pozytywnie nastawiona. Opiekunka osoby starszej powinna wykazać się więc empatią i odpornością psychiczną. Kolejnym, wcześniej już wspomnianym, powodem złośliwych zachowań może być niezgoda na nową rzeczywistość pełną ograniczeń fizycznych i psychicznych. Nie każdy dobrze radzi sobie z rosnącą niepełnosprawnością i zależnością od innych. Nierzadko skutkuje to wyładowaniem gniewu na opiekunce osoby starszej.
Innym powodem niepokoju podopiecznego może być sam fakt pojawienia się w jego domu nowej osoby. Teraz to ona decyduje co zjemy na obiad, jak ułożymy naczynia i tak dalej. Burzy to dotychczasowy porządek znany podopiecznemu od lat. Dobra wiadomość jest taka, że seniorzy z czasem do owych zmian się przyzwyczajają. Poza tym także depresja może być powodem nerwowości i nagłych wybuchów gniewu. Przyczyn nieprzyjemnych reakcji podopiecznego może być naprawdę wiele.
Jak radzić sobie ze złośliwym seniorem
Opieka nad taką osobą nie należy do najłatwiejszych. Wymaga od nas wyrozumiałości, cierpliwości oraz wiedzy na temat tego jak się zachować. Ponadto uczy cierpliwości i panowania nad sobą. Jest kilka sposobów, które mogą ułatwić nam współpracę z agresywnym i złośliwym seniorem. Co zatem zrobić w takiej sytuacji?
- Możemy spróbować odwrócenia uwagi poprzez zainteresowanie podopiecznego czymś, co sprawia mu przyjemność: czytaniem książki, muzyką, oglądaniem starych zdjęć czy ulubionego teleturnieju.
- Zaangażujmy osobę starszą w zajęcie, które wymaga od niej skupienia uwagi (pomoc w kuchni, robótki ręczne itd.). Po chwili senior może zachowywać się już całkiem inaczej i zapomnieć o niepokoju.
- Gry planszowe, karty, krzyżówki i łamigłówki mogą poprawić stan chorego na demencję, a tym samym ograniczyć przykre skutki jego zachowań.
- Obserwujmy podopiecznego i na bieżąco analizujmy jego potrzeby. Upewnijmy się, że niczego mu nie brakuje i nic w jego otoczeniu go dodatkowo nie stresuje. Komfort i poczucie spokoju są w tym przypadku bardzo istotne. Zmniejszymy w ten sposób ryzyko negatywnych i złośliwych zachowań.
- Jeśli niechęć może być wywołana tym, że senior nie korzystał wcześniej z usług opiekunki osoby starszej, własne porządki wprowadzajmy stopniowo i z poszanowaniem opinii seniora.
- Rutyna dnia codziennego pomoże w uniknięciu nagłych zmian, które mogą być przyczyną napięć i gwałtownych reakcji.
- Ograniczmy bodźce docierające do osoby starszej z otoczenia. Unikajmy nadmiernego hałasu (telewizor, radio, głośne rozmowy), kilku osób znajdujących się w pomieszczeniu w tym samym czasie i tak dalej.
- W ostateczności możemy uciec się do konsultacji lekarskiej oraz zastosowania specjalnych leków na uspokojenie.
Podsumowanie – Złośliwość starcza
Nawet z najbardziej problematycznych sytuacji można znaleźć jakieś wyjście. W trakcie opieki nad agresywnym lub złośliwym seniorem warto pamiętać o tym, że zachowanie spowodowane może być niedowładami, chorobą lub rozgoryczeniem nad utraconą witalnością.
Nieprzyjemne reakcje mogą być podyktowane lękiem lub kolejnymi nieprawidłowościami zachodzącymi w psychice osoby starszej. Nie ma to związku z nami i z naszą pracą. Nie odbierajmy przykrych zachowań personalnie. Nawet jeśli trafiliśmy na wyjątkowo problematycznego podopiecznego – nauczmy się puszczać jego uwagi mimo uszu.
Dowiedz się więcej o pracy opiekunki w Niemczech lub agresji u seniora
