Na temat starości istnieje wiele mitów. Kojarzy się ona z chorobami, niepełnosprawnością, problemami z pamięcią i pogorszonymi możliwościami poznawczymi. Według wyobrażeń wielu osób – osoba starsza więcej śpi, a mniej się rusza. Nie utrzymuje stosunków seksualnych i cierpi z powodu samotności. Jednak czy wszyscy seniorzy czują się nieudolni fizycznie, nie nadążają za nowymi technologiami i są społecznie odizolowani? Czy na emeryturze nie można cieszyć życiem? Na temat jesieni życia wciąż krąży wiele szkodliwych mitów, dlatego warto je obalić. Poza tym o poniższych faktach dobrze wiedzieć, zwłaszcza pracując jako opiekunka osoby starszej.
MIT NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
To prawda – ciało “zużywa” się z wiekiem ale nie musi to oznaczać utraty sprawności. Nasze nawyki i wybory mogą znacznie spowolnić ten proces i poprawić samopoczucie fizyczne, jak i psychiczne. Zdrowsze odżywianie się, podejmowanie aktywności ruchowej i optymizm, w tym pogodzenie się z faktem przemijania, potrafią zdziałać przysłowiowe cuda. Badania mówią, że osoby starsze, które zaakceptowały swój wiek i miały pozytywne podejście do życia, żyją około 7.5 roku dłużej niż osoby widzące starość w ciemnych barwach. Podczas pracy w opiece warto wspierać podopiecznego tak, aby jak najdłużej odczuwał radość życia.
LĘK PRZED ODEJŚCIEM
Według badań śmierci najbardziej boją się dorośli w wieku średnim, co zaskakujące – najmniej obawiają się jej osoby starsze. Wynikać to może z faktu, że to właśnie seniorzy poświęcają znaczną ilość wolnego czasu na praktyki religijne i duchowe, co pomaga lepiej znosić stres związany z lękiem przed śmiercią. Takie zachowania nierzadko wywołują poczucie transcendencji – czyli wykraczania poza swoją osobę, kontaktu z “czymś więcej” – Bogiem lub innym “bytem wyższym” – której doświadczanie może dać nadzieję na wyrwanie się z okowów przemijania.
BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
Czy to prawda, że seniorzy powinni unikać sportu i wysiłku? Jest dokładnie odwrotnie, jednak warto pamiętać o konsultacji z lekarzem. Dbanie o aktywność fizyczną może zredukować ilość tkanki tłuszczowej, poprawić samopoczucie i wzmocnić mięśnie. Ponadto istnieją dowody na to, że regularne ćwiczenia pomagają obniżyć ryzyko zachorowania na wiele chorób, na przykład Alzheimera. Spowalniają także proces degradacji funkcji poznawczych. Opiekunka osoby starszej powinna mieć to na uwadze.
WIĘKSZA ILOŚĆ SNU
Seniorzy lubią ucinać sobie popołudniowe drzemki, stąd nasze przekonanie o tym, że potrzebują więcej snu. Jednak ten nawyk może być związany z bezsennością spowodowaną chorobą czy lekami. Utrudnione jest już zasypianie, a poza tym sam sen jest gorszy jakościowo. Stąd drzemki w trakcie dnia, które wcale nie muszą oznaczać dodatkowych godzin snu w ciągu doby. Co ciekawe jest dokładnie odwrotnie – to dorastające dzieci i młodzież potrzebują najwięcej snu, ponieważ ich mózgi intensywnie się rozwijają.
Nierzadko senność po posiłku może się także wiązać z cukrzycą lub stanem przedcukrzycowym. Dlatego w razie występowania silnej senności po jedzeniu seniora opiekunka powinna zasygnalizować potrzebę zbadania poziomu cukru we krwi. Sama jednak nie może przeprowadzić takiego badania, ponieważ wiąże się ono z przerwaniem ciągłości skóry.
KOBIETY I MĘŻCZYŹNI STARZEJĄ SIĘ TAK SAMO
Nie jest to prawdą. Kobiety częściej niż mężczyźni cierpią na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, artretyzm i osteoporoza. Powodem jest między innymi fakt, że kobiety przechodzą bardziej burzliwą menopauzę i żyją dłużej niż mężczyźni. Ci drudzy natomiast są bardziej podatni na wylewy i zawały serca. Co ciekawe Niemcy nie różnią się od Polaków średnią życia w znaczący sposób. Według danych z 2017 roku Niemcy żyli średnio o 3 lata dłużej.
PROBLEMY Z PAMIĘCIĄ I OBNIŻONE ZDOLNOŚCI POZNAWCZE
Wbrew pozorom, osoby starsze chętnie uczą się nowych rzeczy, a dzięki większej ilości wolnego czasu – śledzą informacje i wiadomości w różnych mediach. Poza tym podejmowane przez nie aktywności dodatkowe (szachy, krzyżówki, szydełkowanie) pobudzają zdolności intelektualne. Praca opiekunki to wiele odpowiedzialnych zadań, warto jednak poświęcić chwilę na gry lub inne rozrywki z podopiecznym. Na pewno wyjdzie to na zdrowie i jemu, i nam.
Poza tym niektórzy seniorzy nie są w tyle technologicznie tak bardzo, jak nam się wydaje. Wielu z nich robi zakupy przez Internet, korzysta z komputerów i smartfonów, czy rozmawia z rodziną przez Skype. Według WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) ryzyko rozwoju demencji, wzrastające wraz z wiekiem, dotyczy mniej niż 92 procent osób powyżej sześćdziesiątego roku życia. To bardzo dobre informacje!
BRAK ZWIĄZKÓW I ŻYCIA SEKSUALNEGO
Podeszły wiek nie sprawia, że człowiek przestaje być istotą seksualną. Seniorzy mają nie tylko marzenia erotyczne, ale mogą także wieść satysfakcjonujące życie seksualne. Dodatkowo badania pokazują, że pary w wieku 60 – 70 lat potrafią czerpać znacznie większą przyjemność z bycia razem i zdecydowanie mniej się kłócą niż osoby młodsze rocznikowo.
TYLKO KOBIETY CHORUJĄ NA OSTEOPOROZĘ
Osteoporoza to popularne schorzenie związane z osłabieniem kości. Kojarzymy je jako dolegliwość dotykającą tylko kobiety, jednakże nie jest to prawdą. Zachorować może każdy, bez względu na płeć i wiek. Faktem jest jednak, że najwięcej zdiagnozowanych przypadków to starsze panie w wieku +50 lat (jedna na trzy), a u mężczyzn proporcje te rozkładają się 1 do 5.
STARSZE OSOBY ZAWSZE DOTYKA IZOLACJA SPOŁECZNA I SAMOTNOŚĆ
To prawda, że z wiekiem mamy coraz mniej przyjaciół, pomimo to aż 80 procent osób starszych utrzymuje codzienne kontakty z sąsiadami. Natomiast około dwie trzecie regularnie odwiedza znajomych i przyjaciół. Aż 73 procent respondentów posiadało sieć społeczną składającą się z około czterech osób. Ludzi w swoim otoczeniu mamy mniej, jednak relacje z nimi są o wiele trwalsze i bardziej zażyłe. Przyjaciele to cenne źródło wsparcia w wieku późniejszej dorosłości, a praca opiekunki to wspaniała możliwość by osobę starszą wspierać i nawiązać z nią głębszą relację.
PODSUMOWANIE
Podsumowując – nie warto demonizować okresu życia, jakim jest starość. To etap który posiada zarówno wady, jak i zalety, będąc naturalnym etapem procesu rozwoju człowieka. Osoby “po sześćdziesiątce” utożsamiamy z pozytywnymi aspektami, takimi jak mądrość, doświadczenie i ogólna wiedza o życiu. W końcu nie każdy senior to staruszek z laską czy kulą u boku. A o czym powinna pamiętać opiekunka osoby starszej? O wykonywaniu swoich obowiązków tak, by senior czuł się jak najbardziej komfortowo. Czyli wzbudzając zaufanie i unikając okazywania niechęci czy zniesmaczenia. Szacunek to w zawodzie opiekunki podstawa.
